پس از آنکه شیوع ویروس کرونا مانند دیگر نقاط دنیا با غافلگیری عجیب خود به ایران نیز سرایت کرد، بسیاری از کسب و کارهای خرد و کلان دچار تنش یا رکود شدند. همزمان با تلاش شبانه روزی ایثارگران صحنه بهداشت و درمان کشور برای مقابله با ویروس منحوس کووید 19، جهادگران صحنه های کار و تولید هم با چنگ و دندان سعی در چرخش چرخ اقتصاد و حفظ تولید اقلام مورد نیاز مردم داشتند و اجازه ندادند چرخ اقتصاد از حرکت بایستد.
حقیقتی را که نمی توان نادیده گرفت این است که ویروس رکود و بحران، مانند ویروس کرونا، در جهان فراگیر شد و گاهی حتی بیشتر از ویروس کرونا امنیت مردم جهان را نشانه گرفت. در همین هنگام بود که سازمان ملل متحد و سازمان جهانی غذا و دارو و سازمان بهداشت جهانی نسبت به بروز قحطی فراگیر ناشی از پیامدهای کرونا، بارها هشدار دادند و از سران کشورهای عضو خواستند تا دیر نشده راه چاره ای اندیشیده شود.
در اقدامی درست و ضروری بسیاری از کشورهای جهان از جمله در آمریکا، اروپا و آسیا با اختصاص میلیاردها دلار همزمان با مقابله فراگیر با کرونا به مقابله با رکود و ورشکستگی اقتصادی پرداختند و این روند همچنان ادامه دارد.
ارزیابی های سازمانهای جهانی به درستی چنین است؛ که اگر کشورهای جهان به موقع به مقابله با پیامدهای اقتصادی کرونا اقدام نکنند، ویروس منحوس رکود و بیکاری، همانند کرونا، آثار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زیانبار و درازمدتی را برجامعه تحمیل خواهد کرد که حتی در طول دهه‌ها قابل جبران نخواهد بود.
اما در ایران، ویروس کرونا زمانی شیوع پیدا کرد که اقتصاد کشور از مدتها قبل از آن گرفتار ویروس منحوس تحریم ظالمانه اقتصادی و تسلیحاتی همراه با فشار حداکثری آمریکا بود. فساد و رانت خواری نیز چون خوره به بخش‌هایی از اقتصاد کشور وارده شده بود. این گرفتاریها باعث شد تا انرژی و قدرت تصمیم سازی مسئولان متمرکز بر حل مشکلات ناشی از تحریم و فساد شود و شیوع کرونا مزید بر علت شد و کار را بر مسئولان سخت‌تر کرد.
در شرایطی که مردم و مسئولانِ برخی کشورها در مقابل شیوع کرونا و پیامدهای آن، در ابتدا دچار وحشت شده و خود را باختند، اما ملت و مسئولان ایران در مقابل سه ویروس کرونا، تحریم و رانت خواریِ برخی نان به نرخ روز خورها، ترس و خودباختگی را به خود راه ندادند، آستین همت را بالا زدند و با ایثار و از خودگذشتگی به شیوه 8 سال دفاع مقدس در تلاشند تا همزمان با مهار کرونا، آثار زیانبار تحریم را به بنیانگذاران تحریم برگردانند و سودجویی رانت خواران سوء استفاده کننده را با درایت و اقدام به موقع در مبارزه با مفسدان، از حلقوم آنان بیرون آورند.
در این راه اما، شکی نیست که موانع زیاد بوده و است، انتقادها بر شیوۀ مسیر طی‌شده هم کم نیست، مسلماً بهتر از این هم شاید می توانستیم بر بحران ها غلبه کرد، ولی اکنون زمان اما و اگر ها نیست و چوب لای چرخ دولت گذاشتن نیز شرط جوانمردی و انصاف نیست.
اکنون در سالی که از سوی مقام معظم رهبری سال جهش تولید نام گرفته است و در سالی که ایشان همگان را به همدلی مومنانه و نترسیدن از کید دشمنان فراخواندند، شایسته است که پرچم همدلی و کمک و یاری به همدیگر در سراسر ایران اسلامی، در عمل برافراشته شود و این فرصت تاریخی بدست آمده برای رشد و تعالی کشور را همتِ دولت و ملت مغتنم شِمُرد.
مسلماً تبدیل نقمت‌ها به نعمت‌ها با شعار دادن امکان پذیر نیست و در گام اول، شعار باید تبدیل به شعور و عمل شود. در این راستا باید با غنیمت شمردن فرصت‌ها برای رسیدن به شکوفایی اقتصادی اقدام کرد.
اکنون که سقوط خیره کننده 70 درصدی قیمت جهانی نفت، و در پی آن سقوط 71 درصدی قیمت جهانی گاز بسیاری از تهدیدات کوتاه مدت و دراز مدت را نصیب اقتصاد کشورهای جهان خواهد کرد به گونه ای که کوچکترین پیامد آن بحران بیکاری خواهد بود، خوشبختانه دولت و مسئولان اقتصادی کشورمان دست به اقدام بزرگی برای عبور از این بحران زده اند و با تدبیر و همت و مشارکت مردم، قصد کرده اند تا این نقمت سنگین را به نعمتی بزرگ تبدیل کنند.
استفاده از ظرفیت بورس در ایران برای شکوفایی اقتصادی با مشارکت سرمایه آحاد مردم ایران راه درستی است که اگر لوازم آن رعایت شود می تواند علاوه بر شکوفایی اقتصادی، جهان را نیز مسحور درایت و همت ایران و ایرانی کند.
کارشناسان خبره بازار بورس برخی مزایا و فواید بورس را چنین برشمرده اند:
- جمع‌آوری سرمایه‌های جزئی و پراکنده و انباشت آن برای تجهیز منابع مالی شرکت‌ها
- به‌کارگیری پس‌اندازهای راکد در امر تولید و تأمین مالی دولت و مؤسسات
- کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق فروش سهام و انتشار اوراق مشارکت
- بورس به‌مثابه بازار رقابت کامل
- رشد تولید ناخالص ملی، اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور
- توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی و ایجاد احساس مشارکت عمومی
- افزایش درجه نقدشوندگی ثروت افراد
واقعیت این است که برای هدایت نقدینگی سرگردان در جامعه به مسیر درست، بهترین راه ورود به بورس است، اما بعضاً سابقه عملکرد منفی موسسات مالی اعتباری، رانت‌خواری و فساد در بازار ارز و سکه، بازار خودرو و بازار مسکن در سالهای اخیر و دخالت مشکل‌ساز بانک مرکزی در برخی مواقع به بهانه جمع آوری نقدینگی که در نهایت خود مشکلی به مشکلات افزود، بسیاری را در گذشته خانه خراب و بی اعتماد کرده است. پس چه باید کرد؟
در ماهها و هفته های اخیر، بارها و بارها رئیس جمهور محترم و اکثر مسئولان کشور جوانب مختلف تصمیمات کلان نظام برای ورود سرمایه های خرد و کلان مردم به بورس را بیان کرده اند و اندر محاسن آن سخن ها گفته شده است. نگارنده نیز با اندک دانشی که دارم بر همین باورم و راه نجات و شکوفایی اقتصادی کشور را مشارکت واقعی مردم در اقتصاد می دانم و یکی از بهترین راه های مشارکت، حضور فعال سرمایه های خرد از مجرای بورس است.
لازمه اعتماد مردم به بورس به‌عنوان شاهراه حمایت از تولید ملی و ترغیب به ماندن طولانی مدت در بورس و بسنده نکردن به سودهای آنی، در چند نکته اساسی خلاصه می شود:
- اصل رقابت آزاد و شفافیت اطلاعات در عمل پذیرفته شود
- توزیع عادلانه سهام به دور از رانت اطلاعاتی صورت پذیرد
- مدیریت در بورس، آلوده به سیاسی کاری نشود
- هدایت نقدینگی سرگردان به بورس به موقع ساماندهی شود
- از ایجاد حباب در بورس جلوگیری شود، اما رشد واقعی و مثبت را هم حباب تفسیر نکنیم
- از شتاب در تصمیم گیری و تغییرات لحظه ای و پی در پی خودداری گردد
- حفظ و افزایش اعتماد مردم در هیچ شرایطی نادیده گرفته نشود
- مسئولان مشارکت مردم در بورس را بعنوان عامل مهمی برای رشد «کارآفرینی» تلقی و باور کنند
و ...
امید آنکه گذشته را چراغ راه آینده کنیم و با درس گرفتن از عملکرد گذشته و با تدبیر، همدلی، اعتماد، مشارکت و امید، هیچ حبابی را در بورس شاهد نباشیم، به کارآفرینی مردم در بورس بها دهیم و همت و بزرگی این مردم را با اقدام به موقع، درست قدردان باشیم.
کلام آخر اینکه، سهیم کردن مردم در بورس اگر با ارزیابی به موقع و تدبیر درست و اقدام استوار همراه شود، یقیناً می تواند به کارآفرینی مطلوب، جهش تولید و رشد اقتصادی واقعی در ایران عزیز منجر شود.
*روزنامه نگار و عضو شورای سردبیری ایصال
انتهای پیام/*
