همواره پیش بینی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دشوار و تقریبا غیر ممکن بوده است به ویژه این که انتخابات امسال با دو موضوع کرونا و تنشهای نژادی همزمان شده است.
هر چهار سال یک بار در چنین روزهایی ، یک سوال مهم در عرصه مطالعات روابط بینالملل مطرح میشود ، این که چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به پیروزی میرسد؟
از آن جایی که مستاجر کاخ سفید همواره داعیه دار نقش رهبری جهانی است و با تصمیمات خود بر زندگی چند میلیارد انسان در جهان تاثیر مثبت و منفی میگذارد، انتخاب مستاجر جدید کاخ سفید همواره مورد توجه افکار عمومی، رسانهها و ملتهای جهان بوده است.
امسال نیز قرار است سرنوشت صندلی ریاست جمهوری آمریکا که هم اکنون در اختیار دونالد ترامپ است ، تعیین شود. به طور سنتی این صندلی برای دو دوره چهار ساله در اختیار یک فرد قرار میگیرد.
به همین دلیل رئیس جمهور مستقر در آمریکا عموما از شانس بالایی برای پیروزی مجدد در انتخابات برخوردار بوده است البته به استثنای جیمی کارتر دموکرات و جورج هربرت واکر بوش جمهوری خواه.
با این حال، حضور در کاخ سفید تضمین کننده پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری نیست. جدا از سنت دو دورهای ریاست جمهوری در آمریکا، آن چه رای دهندگان آمریکایی را ترغیب میکند به رئیس جمهوری مستقر رای دهند یا این که کرسی ریاست جمهوری را در اختیار فرد دیگری قرار دهند، ویژگیهای فردی نامزدها، برنامههای انتخاباتی و رضایتمندی از وضعیت جاری کشور است.
اکنون قرار است کمتر از پنج ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار شود. با این حال، شرایط کنونی آمریکا و ویژگیهای شخصی دو نامزد اصلی انتخابات بر پیچیدگی و احتمالا شگفتی سازی انتخابات سوم نوامبر 2020 افزوده است.
کرونا: همه گیری بیماری کووید-19 که برای نخستین بار در تاریخ آمریکا ، این کشور را در وضعیت قرنطینه سراسری و تعطیلی بسیاری از فعالیتهای اقتصادی ، اجتماعی و حتی سیاسی قرار داده، انتخابات پیش رو را پیچیدهتر کرده است.
در این روزها که بر اساس تقویم انتخابات، موعد برگزاری انتخابات مقدماتی احزاب و تدارک برای برگزاری کنوانسیونهای ملی است، هیچ شور و هیجان انتخاباتی دیده نمیشود.
ویروس کرونا برگزاری انتخابات مقدماتی را در برخی از ایالتها متوقف کرده یا به تعویقانداخته و در برخی دیگر از ایالتها ، انتخابات بدون هیجانهای مرسوم به شکل پستی برگزار شده است.
این در حالی است که برپایی دو کنوانسیون ملی برای جمهوری خواهان و دموکراتها در هالهای از ابهام قرار دارد و چه بسا به خاطر کرونا ، این تجمعات انتخاباتی برگزار نشود.
از آن مهمتر، برای نخستین بار در تاریخ آمریکا، اگر این کشوردر پاییز امسال با موج بزرگ تری از ویروس کرونا مواجه شود، چه بسا امکان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و حضور رای دهندگان در پای صندوقهای رای وجود نداشته باشد.
در این صورت، تکلیف تشکیل دولت بعدی و سلامت انتخابات روشن نخواهد بود؛ موضوعی که میتواند به درگیریها و تنشهای شدید سیاسی در آمریکا منجر شود.
این در حالی است که بحران اقتصادی ناشی از ویروس کرونا، به ویژه بیکاری حداقل 44 میلیون آمریکایی و تعطیلی کسب و کارها، شرایط را برای پیروزی رئیس جمهوری مستقر در آمریکا به مراتب دشوارتر کرده است تا جایی که دونالد ترامپ به تازگی در مصاحبهای برای نخستین بار از برنامههای آتی خود در صورت پیروز نشدن در انتخابات سوم نوامبر سخن به میان آورد.
جنبش عدالت خواهی: گسترش جنبش اعتراضی در آمریکا که جرقه آن با مرگ دردناک جورج فلوید در شهر مینیاپولیس آغاز شد، انتخابات 2020 را با پیچیدگیهای بیشتری مواجه کرده است.
این جنبش که در ابتدا رویکرد ضدیت با نژادپرستی و خشونت ورزی پلیس داشت، به سرعت تغییر ماهیت داد و به ضدیت با هرگونه نابرابری در جامعه بدل شد.
هم اکنون افرادی که در خیابانها ، تظاهرات برگزار میکنند، خواهان تغییرات اساسی در کلیه امور کشور از نگاه به شخصیتهای تاریخی تا اصلاح رفتار پلیس ، رفع تبعیض نژادی و مقابله با نابرابریهای اقتصادی هستند.
میزان مواجهه هر یک از احزاب اصلی آمریکا و نامزدهای آنان در انتخابات نوامبر، محکی برای ترغیب رای دهندگان به شمار میآید.
این وضعیت برای دولت مستقر و شخص رئیس جمهور آمریکا که مسئولیت مدیریت کشور و مواجهه با بحرانهای حادث شده را دارد، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
از آن جا که مدیریت دولت فدرال به ریاست دونالد ترامپ در 18 روز اعتراضات گسترده نژادی و عدالت خواهانه این روزهای آمریکا ضعیف، ناکارآمد و مخرب ارزیابی شده است، قابل انتظار خواهد بود که جمهوری خواهان در انتخابات پیش رو با ریزش آرا مواجه شوند.
با این حال، این که آرای خارج شده از صندوق جمهوری خواهان در نهایت به صندوق دموکراتها ریخته شود، بیش از هر عامل دیگری به برنامههای انتخاباتی جو بایدن بستگی دارد.
از این رو چه بسا به دلیل وخامت بحران سلامتی – اقتصادی ناشی از همه گیری ویروس کرونا و همچنین بحران هویتی – امنیتی ناشی از تنشهای نژادی در آمریکا ، میزان آرای به صندوق ریخته شده جمهوری خواهان و دموکراتها در مقایسه با انتخابات گذشته ، کمتر باشد.
پیش بینی: همواره پیش بینی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دشوار و تقریبا غیر ممکن بوده است؛ به ویژه این که انتخابات امسال با دو موضوع کرونا و تنشهای نژادی همزمان شده است.
با این حال، آن چه قابل مشاهده است این که شانس دونالد ترامپ، رئیس جمهور کنونی آمریکا برای پیروزی در انتخابات در مقایسه با اوایل سال جاری میلادی کاهش یافته اما هنوز به مرحله شکست قطعی نرسیده است.