تلخ امّا...روایتی از «برادران لیلا» به قلم محمد گبرلو

به گزارش سرویس فرهنگی ایصال نیوز، برادران لیلا فیلمی ایرانی در ژانر درام به نویسندگی و کارگردانی سعید روستایی است که در ۲۰۲۲ به نمایش درآمد. سعید پورصمیمی، نوید محمدزاده، ترانه علیدوستی، پیمان معادی، فرهاد اصلانی، محمد علی‌محمدی، نیره فراهانی و مهدی حسینی نیا از بازیگران فیلم هستند. در خلاصۀ داستان این فیلم آمده است: لیلا (ترانه علیدوستی) زنی چهل ساله و مجرّد است که در خانواده‌ای درگیر با بحران اقتصادی زندگی می‌کند. او در دفتر اداری یک پاساژ کار می‌کند و تنها درآمد ثابت خانواده را دارد اما نه پدر و نه چهار برادرش به حرف او گوش نمی‌دهند. اسماعیل (سعید پورصمیمی) پدر خانواده، پیرمردی تریاکی است که اخیراً نشانه‌های آلزایمر را بروز می‌دهد. علیرضا (نوید محمدزاده) برادر معقول، کارگری است که به علّت اختلاس صاحب کارخانه تعدیل نیرو شده‌است. پرویز (فرهاد اصلانی) در پاساژ لیلا به عنوان خدمه‌ای که عوارض توالت را دریافت می‌کند مشغول است. پنجمین فرزند او به تازگی متولد شده زیرا همیشه به دنبال فرزند پسر بوده‌است. فرهاد (محمد علی‌محمدی) نیز شغل ثابتی ندارد و مدام در حال بدنسازی است. منوچهر (پیمان معادی) هم آدم دغل‌کاری است که برادرانش را ترغیب به نوعی کلاهبرداری می‌کند که پول پیش‌خرید ماشین را بالا بکشند. اسماعیل چندین سکه طلا پس‌انداز کرده و لیلا پیشنهاد می‌دهد با پول سکه‌ها، واحدی تجاری در پاساژ را بخرند تا بوتیک راه بیندازند. این بوتیک قرار است در محل فعلی توالت‌های پاساژ باشد. از طرف دیگر بزرگ فامیل فوت می‌کند. اسماعیل همواره به دنبال این مقام بوده زیرا بزرگ فامیل می‌تواند بخشی از کادوهای عروسی‌های فامیل را صاحب شود، پس بنا به رسم خانوادگی، سکه‌هایش را به عنوان کادو عروسی می‌دهد …

«محمد گبرلو» مجری تلویزیون و کارشناس سینما، در «الف» درباره این اثر سینمایی نوشت: فیلم " برادران لیلا " در ژانر اجتماعی سیاسی رایج ایران، تلخ، اما قابل تحسین و قابل تامل است ولی معتقدم در مسیر جهان بینی فرم و مضمون آثار قبلی کارگردان ، تکرار ی و برخی دیالوگ ها، کم عمق و شعاری است.

فیلم، روایتگر باتلاق اقتصادی خانواده ای است که عامل آن پدر نادان و بی عقل و دستیار سنت گرایش (همسرومادر) و سپس برادران کوته فکر , ساده و احمق هستند و تنها دختر دانا و آینده نگر این خانواده ی درهم شکسته است که تلاش میکند، آنها را ، با چنگ و دندان, از باتلاق بیرون بکشد اما موفق نمی شود و سرانجام، کارگردان ، با ایجاد صحنه تولد و حضور دختران کودک و نوجوان و مرگ پدر،به شکلی نمادین ،نوید آینده درخشان را القا میکند.

" برادران لیلا" همان فرم و تکنیک فیلم "ابد و یک روز" شاهکار فراموش نشدنی سعید روستایی است اما جسورتر درارایه سکانسی متفاوت با همه فیلمهای تلخ رایج آنهم پرخاش دختر به پدر و مادر با سیلی زدن به پدر که در آیین اخلاقی ایرانیان سابقه ندارد و شاید تذکر هوشمندانه کارگردان است که ؛ نسل جدید دختران و پسران ، بدون تبعیت از قوانین و اصول اعتقادی ، مطالبه گر حق خود هستند.

فیلم چند لایه است، همچنان که هر فیلم جدی و متفکرانه ای، لایه های متعددی دارد اما برخی در این فیلم، دنبال لایه های" ساختگی" هستند که مثلا به زعم خود می گویند ضد حاکمیت است . در صورتیکه "برادران لیلا" در وهله اول, یک فیلم خوب از یک فیلمساز جوان با استعداد ایرانی است که با مجوزهای قانونی همراهی میکند اما تحت امر نیست.

روایتگر اقتصاد اسفبار و شیوه های غلط تربیتی و سنت گرایی مفرط و غیر عقلانی حداقل از هفتاد سال پیش برخی خانواده ها(متناسب با سن پدر خانواده) است که خانواده های ایرانی بعضا گرفتارش هستند و نتوانسته اند آن را حل کنند .

برخی، دیگر لایه فیلم را پیرو شعار زن، زندگی ‌، آزادی میدانند، در صورتیکه فیلم چند سال پیش مجوز گرفته و اصلا ربطی به وقایع اخیر ندارد.

طبیعی است نسل آگاه و دانای امروز، خواهان پیشرفت و توسعه ایران است و کوتاه هم نمی آید و نباید هم بیاید. اگر هم انتظار دارند این فیلم با تلخی تمام نشود دیگر فیلم سعید روستایی نیست.چون جنس او اینگونه نیست.

اگر هم جشنواره خارجی با تفسیر سیاسی خود، می پسندد و جایزه می دهد ،دلیل بر این نیست که تهیه کننده و کارگردان ، فیلم را برای آنها ساخته اند.هدف شان و شوق شان حضور در مجامع جهانی برای ارایه یک اثر جدید از یک فیلمساز ایرانی است البته فیلم نگاهی منتقدانه دارد اما شریف است ، تماشاگر را به تفکر وادار میکند و رهایش نمی کند. بخشی از وقایع امروز جامعه را نقل میکند که سیاه و تلخ است.اما تلنگر محکمی به تماشاگر است که با خود بیاندیشد و افق آینده نسل خود و آینده را اصلاح کند.

فرم برخاسته از سینمای کلاسیک و مدرن در برادران لیلا طبیعتا با پایان خوش تمام نمی شود اما جرات و شهامت حق خواهی و بزرگ شدن را هدیه میکند.

کاش تعامل وگفتمان جایگزین لج بازیها می شد و کار به اینجا نمی کشید که فیلم در ایران توقیف باشد امابه شبکه های جهانی فروخته شود،

رفتار معترضانه مسئولین سینمایی وگاه گارد پرخاش گرایانه نگاه امنیتی به نحوه حضور بین المللی ، بحث دوپهلوی توقیف ، پخش جهانی فیلم و یا رفتار حاشیه ای برخی بازیگران که به اصل فیلم ربطی ندارد به ضد خود تبدیل شد،.چون جهان بینی سعید روستایی از سالها قبل ،قابل پیش بینی بود حتی جوایزی هم در داخل به او دادند و همین فیلم هم در همین ج.ا.ا مجوز ساخت گرفته است.

بهتر است در حاکمیت فعلی سینمایی، برای آخرین بار تکلیف فیلم سیاه و تلخ اجتماعی مشخص شود.چرا که منطقی نیست مثلا مشابه همین تلخی و سیاهی در همین جشنواره گذشته آنهم در بخش مسابقه حضور داشته باشد اما برادران لیلا دچار مشکل شود.

شیوه فیلمسازی و پخش جهانی برادران لیلا تلنگری است که بدانیم شوراهای متعدد نظارت بر تولید و پخش به شیوه سنتی گذشته بی خاصیت است.

انتهای پیام/*

تلخ امّا.../روایتی از «برادران لیلا» به قلم محمد گبرلو

نسبیت گرایی فرهنگی

ایدئولوژی سیاسی چیست؟

قهقرا و پیشرفت؛ یک گزارش مستند

مجید رضائیان: محدوديت‌های رسانه‌ای برداشته نشود راه‌ حل معقول و منطقی برای سيستم نخواهد بود