ضرورت توسعه فرهنگ کتابخوانی در اصفهان با تقویت زیرساختهای مطالعه
فعالیت ۳۲۰ کتابخانه عمومی و مشارکتی در ۲۸ شهرستان اصفهان
نهادینه کردن فرهنگ مطالعه و کتابخوانی به عنوان عاملی موثر در ارتقای سطح بینش، دانش و تعالی رفتارهای اجتماعی در اصفهان با تقویت زیرساخت های مطالعه در اولویت دستگاههای فرهنگی استان قرار دارد.
استان اصفهان با بیش از پنج میلیون نفر جمعیت و دارا بودن ۳۲۰ کتابخانه عمومی و مشارکتی در ۲۸ شهرستان سهم بسزایی در تأمین زیرساختی و فیزیکی گرایش به فرهنگ مطالعه بین مردم این خطه دارد.
بنا به گفته متولیان امر کتاب و کتابخوانی در اصفهان، این استان در جذب کتاب و تعداد کتابخانه در کشور پیشتاز بوده بهطوریکه ۵۰۰ هزار جلد کتاب در مدت سه سال در این استان جذبشده درحالیکه این رقم در استانهای دیگر حتی کمتر از یکصد هزار جلد اعلامشده است. هماکنون سرانه پیشبینیشده کتابخانه در کشور هشت مترمربع برای هر ۱۰۰ نفر جمعیت است که این سرانه در استان اصفهان با توجه به زیربنای ۱۴۴ هزار مترمربعی کتابخانههای استان، برای هر ۱۰۰ نفر جمعیت ۲.۵ مترمربع پیشبینیشده که به نسبت از میانگین کشوری وضعیت بهتری دارد. از سویی بنا به گفته کارشناسان کتابخانههای عمومی استان با رویکرد تبدیل کتابخانهها به باشگاه فرهنگی، در ساله های اخیر، سالانه بالغبر ۲۰ هزار برنامه مرتبط بافرهنگ نوشتاری و کتابخوانی در این مجموعههای فرهنگی در استان اجرا میشود.
قدمت تاریخی فرهنگ مطالعه در اصفهان
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان به قدمت تاریخی فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در این خطه اشاره کرد و گفت: همواره مردم نصف جهان علاقه وافری به مطالعه و کتابخوانی داشتند و جایگاه خاصی در بسیاری از خانههای آنها به کتاب اختصاص داده میشد.
فائزه تقیپور افزود: بسیاری از خانوادهها در اصفهان تمایل بسیاری به نگهداری کتابهای قدیمی داستانی و شعر در خانه خود داشتند که این فرهنگ بهمرورزمان تا حدودی کمرنگ شده است.
وی بابیان اینکه مطالعه و کتابخوانی تأثیر مستقیمی بر تعالی رفتارهای اجتماعی و کاهش آسیبها دارد گفت: به این منظور باید تقویت و ترویج این اقدام فرهنگی در دستور کار نهادهای متولی قرار گیرد. کتاب بهعنوان یک رسانه قادر است تا قدرت خلاقیت و نوآوری را افزایش دهد.
این استاد دانشگاه افزود: یکی از چالشهای مطالعه و کتابخوانی بنا بر ارزیابیهای صورت گرفته ورود فضای مجازی و شبکههای اجتماعی است که بههیچوجه قابلیت جایگزینی بهجای کتاب را ندارند.
وی بابیان اینکه کتاب از یکسو خلاقیت و قدرت تحلیل را در مخاطب افزایش میدهد و از سوی دیگر قدرت بینش و دانش او را بالا میبرد، افزود: این در حالی است که با ورود فضای مجازی بازهم کارکردهای ممتاز کتاب حفظشده است.
تقی پور با اشاره به اینکه شاید هزینه کتاب برای برخی خانوادهها خارج از توان خرید باشد گفت: بر ای این منظور کتابخانهها با غنیسازی و معرفی کتابهای نو و عناوین جدید میتوانند فرهنگ مطالعه را در جامعه تقویت و توسعه بخشند.
تأکید دولت بر توسعه فرهنگی و علمی با تقویت کتابخوانی
کارشناس حوزه کتاب و کتابخوانی در اصفهان گفت: یکی از شاخصههای توسعه فرهنگی و علمی در جامعه، موضوع کتاب و مطالعه است که این مهم موردتوجه ویژه دولت قرار دارد.
امیر هلاکویی افزود: جامعهای که به فضیلت اخلاقی برسد ثمره جامعه بافرهنگ است و ایجادکننده و تضمینکننده این فرهنگ در محتوای کتابها نهفته است و هزینهکرد بودجهها برای کتاب یک توجیه عقلانی و منطقی دارد.
وی اظهار داشت: دولت به دنبال تبدیل کتابخانهها به باشگاههای فرهنگی است که این مهم در استان با ایجاد انگیزه برای آشنایی مردم باارزش مطالعه و کتابخوانی و تأثیر آن در زندگی بهعنوان یک راهبرد برونرفت از مشکلات به اجرای برنامههایی ازجمله جام باشگاههای فرهنگی، نشستهای کتابخوانی و جلسات نقد و بررسی منجر شده است.
سرپرست سابق کتابخانههای عمومی اصفهان،با اشاره به رشد ۲ برابری عضویت افراد در کتابخانهها گفت: اشتیاق مردم به کتاب و کتابخوانی به نسبت سالهای گذشته در این استان افزایشیافته است.
وی خاطرنشان کرد: مصداق استقبال مردم استان به مطالعه و کتابخوانی آمار میزان امانت کتاب در حدود سه میلیون جلد در سال است.
امکان دسترسی عمومی به کتاب در اولویت برنامه کتابخانههای عمومی
مدیرکل کتابخانههای عمومی اصفهان نیز گفت: امکان دسترسی عمومی به کتاب بهمنظور نهادینه کردن و ترویج فرهنگ کتابخوانی، یکی از اولویتهای این نهاد در استان است.
حجتالاسلاموالمسلمین رمضان علی معتمدی افزود: درمجموع کتابخانههای استان اصفهان باید از این شاخص برخوردار شوند که همه افراد جدای از سن، جنس و قشر بتوانند از امکانات فرهنگی و اجتماعی آن بهرهمند شوند. وی اظهار داشت: در این راستا کارکرد کتابخانهها باید از یک سالن صرف برای مطالعه یا به امانت گرفتن کتاب، به شبکهای فرهنگی با فعالیتهای چندمنظوره تغییر کند.
مدیرکل کتابخانههای عمومی اصفهان گفت: تعامل با سایر دستگاههای فرهنگی مانند آموزشوپرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و درمجموع چندمنظوره کردن کتابخانههای عمومی، تأثیر بسیاری در افزایش جذب مراجع به این مکان فرهنگی دارد.
وی همچنین بر ضرورت تشکیل هیئتهای اندیشهورز در کتابخانههای عمومی استان تأکید کرد و گفت: این هیئتها که باید متشکل از اعضای فعال کتابخانهها به همراه معتمدان محلات باشند مناسب است که به ارائه نظر، ایدههای مناسب و کارساز برای جذب بیشتر افراد به این مکانهای فرهنگی بپردازند.
مدیرکل کتابخانههای عمومی اصفهان افزود: همچنین نیروهای کتابخانههای عمومی استان که بالغبر ۴۰۰ نفر هستند باید در ارائه فعالیتها به سمتوسوی بهروزرسانی کردن برنامهها، رویدادمحوری و فعالیتهای مناسبتی بپردازند.
حجتالاسلام معتمدی یادآور شد: در راستای گسترش فرهنگ کتابخوانی در جمهوری اسلامی ایران و تبیین جایگاه کتاب، هفتهای با عنوان هفته کتاب نامگذاری شده که نهادهای متعددی برای ترویج فرهنگ کتاب خوانی بین مردم تلاش میکنند.
وی با اشاره به نقش مهم کتاب و مطالعه در ارتقای فرهنگ شهروندی گفت: بدون شک تربیت شهروندانی اهل مطالعه، سبب ارتقای سطح آگاهی، بصیرت و قانون مداری میشود که لازمه آن تعامل، ارتباط مؤثر و اجرای برنامههای مشترک بین شهرداری و کتابخانههاست.
مدیرکل کتابخانههای عمومی اصفهان افزود: به این منظور شهرداری و کتابخانهها، میتوانند با برگزاری برنامههای مشترک به ارتقای شاخصهای مطالعه در این شهر کمک کنند تا زمینه توسعه فرهنگی و همچنین توسعه سایر بخشها فراهم شود.
وی تصریح کرد: با ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در جامعه که افزایش سطح آگاهی و مهارتهای فردی، خانوادگی و اجتماعی را در پی دارد میتوان بر بسیاری از مسائل و آسیبهای اجتماعی غلبه کرد.
مدیرکل کتابخانههای عمومی اصفهان ادامه داد: نهاد کتابخانههای عمومی در تعاملاتی که با سایر دستگاهها و نهادهای عمومی، خصوصی و دولتی داشته و خواهد داشت مبادرت به توسعه کتابخانهها دارد و این آمادگی وجود دارد که امکانات مرتبط را در اختیار جامعه هدف در سازمانهای مختلف قرار دهد./ایرنا