بوریس جانسون قربانی بعدی برگزیت؟

بوریس جانسون شهردار پیشین لندن و وزیر خارجه اسبق انگلیس بالاخره با شعارهای پوپولیستی و ضد اتحادیه اروپا توانست به خانه شماره 10 در خیابان داونینگ استریت لندن راه یابد و به هفتاد‌وهفتمین نخست‌وزیر انگلیس تبدیل شود.
جانسون پوپولیست که از سال‌ها پیش رهبری غیررسمی جناح راست حزب محافظه کار انگلیس را برعهده داشت یکی از افراد تأثیرگذار در موفقیت کارزار طرفداران خروج انگلیس از اتحادیه اروپا (برگزیت) در جریان همه پرسی ژوئن 2016 (تیرماه 1395) بود که در نهایت توانست در کمال ناباوری و با اختلافی اندک (کمتر از دو درصد) کارزار طرفداران ماندن در اتحادیه اروپا را شکست دهد.بیش از سه سال از همه پرسی خروج از اتحادیه اروپا در انگلیس می‌گذرد ولی این کشور هنوز نتوانسته است با توافق یا بدون توافق از این اتحادیه جدا شود، در عوض دو نخست‌وزیر این کشور (دیوید کامرون و ترزا می) پست خود را در این قمار سیاسی بزرگ از دست داده و احتمالاً دیگر نمی‌توانند به صحنه سیاسی بازگردند.دیوید کامرون نخست‌وزیر اسبق انگلیس که به جناح میانه در حزب محافظه کار تعلق داشت، بر اثر فشارهای سیاسی پوپولیست‌ها و طرفداران راست افراطی مجبور شد، یکی از سرفصل‌های مهم مانیفست انتخاباتی حزب محافظه کار را در انتخابات پارلمانی 2015 این کشور به وعده برگزاری همه پرسی ماندن یا خروج از اتحادیه اختصاص دهد. وی باهمین وعده، پیروزی قاطعی در انتخابات کسب کرد و یک سال بعد نیز همه پرسی را برگزار نمود.
کامرون شخصاً از کارزار ماندن در اتحادیه اروپا حمایت می‌کرد ولی تأکید داشت که با بروکسل (مقر اتحادیه اروپا) درباره اصلاح روابط و مناسبات دوجانبه مذاکرات جدی خواهد کرد. همه پرسی برگزیت برخلاف انتظار نخست‌وزیر و اکثر کارشناسان با نتیجه نزدیک 89، 51 درصد در مقابل 11، 48 درصد به نفع طرفداران خروج به پایان رسید و فردای روز اعلام نتایج، کامرون خانه شماره 10 داونینگ استریت را ترک کرد.
ترزا می‌ وزیر کشور کابینه کامرون که او هم به‌طور ملایم از ماندن در اتحادیه اروپا حمایت می‌کرد، نخست‌وزیر انگلیس شد و با فعال کردن ماده 50 پیمان لیسبون روند خروج از اتحادیه اروپا را به‌صورت رسمی کلید زد. این عملیات باید تا 31 مارس 2019 (فروردین 1398) تکمیل و لندن رسماً از اتحادیه اروپا جدا می‌شد ولی قطب‌بندی شدید در داخل انگلیس، سخت‌گیری مقامات بروکسل و پیچیده بودن فرآیند اداری خروج، باعث شد که پارلمان انگلیس به هیچ یک از طرح‌های پیشنهادی خانم می‌ برای خروج نرم یا خروج با توافق از اتحادیه اروپا رأی ندهد. بن‌بست سیاسی ناشی از همه پرسی برگزیت، باعث شد که خانم نخست‌وزیر در نهایت در روز 24 مه ‌2019 (3خرداد) با چشمانی اشکبار استعفای خود را از رهبری حزب محافظه کار و به تبع آن نخست‌وزیری کشور اعلام کند.با اعلام استعفای خانم می، او بعد از کامرون به دومین قربانی بزرگ برگزیت در کمتر از سه سال تبدیل شد و رقابت برای رهبری حزب و نخست‌وزیری کشور کلید خورد. این رقابت در نهایت با پیروزی قابل پیش‌بینی بوریس جانسون در روز گذشته پایان یافت و او پس از شکست دادن جرمی هانت وزیر خارجه و کسب رهبری حزب محافظه کار، امروز از سوی الیزابت دوم ملکه انگلیس، مأمور تشکیل کابینه جدید می شود. بوریس جانسون وعده داده است که تحت هر شرایطی تلاش خواهد کرد، تا 31 اکتبر 2019 (9 آبان) انگلیس را با توافق یا بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج کند و به همین دلیل کسانی را که با خروج سخت یا بدون توافق از اتحادیه اروپا مخالفند به کابینه راه نخواهد داد. البته افراد سرشناسی همچون فیلیپ هاموند وزیر دارایی و دیوید گواک وزیر دادگستری و چند وزیر و معاون وزیر دیگر حتی پیش از رسمی شدن پیروزی جانسون، اعلام کرده بودند که در دولت آتی حضور نخواهند داشت. با اینکه برخی از تحلیلگران و رسانه‌های انگلیس تأکید کرده‌اند کار سخت نخست‌وزیر جدید مثل حرکت بر لبه شمشیر می‌باشد ولی طرفداران پوپولیست جانسون معتقدند که او به هرحال تا پایان اکتبر انگلیس را از اتحادیه اروپا خارج می‌کند و این خبر خوبی است و کشور را از بلاتکلیفی طولانی نجات می‌دهد.
انگلیس از زمان برگزاری همه پرسی برگزیت بشدت دچار قطب‌بندی شده است. از چهار بخش انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلندشمالی که پادشاهی متحده بریتانیا را تشکیل می‌دهند، اکثریت ساکنان دو بخش مهم یعنی اسکاتلند و ایرلندشمالی در جریان همه پرسی به ماندن در اتحادیه رأی دادند و به همین دلیل حتی خواهان جدایی از بریتانیا و پیوستن به اتحادیه اروپا هستند، خواسته‌ای که لندن بشدت با آن مخالفت کرده است.از سوی دیگر با توجه به اینکه حزب محافظه کار اکثریت قاطعی در پارلمان ندارد و در درون خود نیز دچار انشقاق شده، احتمالاً طرح‌های پیشنهادی جانسون برای نحوه خروج از اتحادیه اروپا حمایت لازم را در مجلس عوام نخواهد داشت و به همین دلیل او باید به‌دنبال راهکارهایی برای خروج بدون توافق باشد که هزینه‌های سنگینی را بر اقتصاد انگلیس (بین 60 تا 100 میلیارد پوند) تحمیل خواهد کرد و علاوه بر فرار سرمایه‌ها و کوچ شرکت‌ها و بانک‌های بزرگ از این کشور، رکود اقتصادی نیز بسیار محتمل خواهد بود.طراحی مناسبات آتی لندن با اتحادیه اروپا، نحوه حرکت سرمایه و نیروی کار بین دوطرف، عوارض گمرکی و آینده مناسبات بروکراتیک و ساماندهی مرز زمینی میان جمهوری ایرلند (به‌عنوان عضو اتحادیه اروپا) و ایرلند شمالی (به‌عنوان بخشی از بریتانیا) از جمله موارد پیچیده‌ای است که هنوز راه حل قطعی برای آنها پیدا نشده است که از سوی هر دو طرف پذیرفته شود.
از سوی دیگر موضوع برجام و توافق هسته‌ای ایران، منازعه نفتکش‌ها، آسیب دیدن «روابط ویژه لندن – واشنگتن» پس از افشای مکاتبات دیپلماتیک سفیر سابق انگلیس در امریکا و روابط «لندن – مسکو» از جمله چالش‌های فوری بوریس جانسون در عرصه بین‌الملل است. همین موارد مختصر اشاره شده نشان می‌دهد که بوریس جانسون کار راحتی را پیش رو نخواهد داشت و با‌وجود اینکه انگلیس از گذشته و به طور سنتی نگاه مثبتی به اروپای قاره‌ای نداشته و نگاهش بویژه در مسائل سیاسی و امنیتی همیشه به آن سوی اقیانوس اطلس (امریکا) بوده ولی در شرایط امروز که اقتصاد آن بشدت در اقتصاد واحد اروپایی در هم تنیده شده، جدایی یکباره‌، آن هم بدون توافق می‌تواند شوک بزرگی را به اقتصاد آن کشور وارد کند و حتی بوریس جانسون را به سومین قربانی برگزیت تبدیل کند. باید منتظر ماند و دید فرآیند طلاق لندن و بروکسل در ماه‌های آتی چگونه پیش می‌رود.
*کارشناس مسائل انگلیس
انتهای پیام/*

بوریس جانسون قربانی بعدی برگزیت؟

نسبیت گرایی فرهنگی

ایدئولوژی سیاسی چیست؟

قهقرا و پیشرفت؛ یک گزارش مستند

مجید رضائیان: محدوديت‌های رسانه‌ای برداشته نشود راه‌ حل معقول و منطقی برای سيستم نخواهد بود