پایش تاثیر فرونشست بر آثار تاریخی اصفهان نیازمند استفاده از ابزار دقیق است
آبخوان را تخلیه کنیم فرونشست میدان نقش جهان ۴۶ سانتی متر خواهد بود
عضو کارگروه تخصصی فرونشست استان اصفهان گفت: میراث فرهنگی استان نمیتواند بدون دقت کافی و نصب ابزار دقیق بگوید که فرونشست به بناهای تاریخی اصفهان نرسیده است در حالی که پایش آثار نیازمند استفاده از ابزار دقیق است.
به گزارش ایصال نیوز، بهرام نادی روز دوشنبه در گفتگویی با بیان اینکه به طور قطعی فرونشست به بناهای تاریخی اصفهان رسیده است، گفت: باید پرسید پایش میراث فرهنگی اصفهان چگونه بوده است؟ شاهد گچی میزنند و ترکها را اندازه گیری و تفسیر میکنند که دلیل ترک ها، قدمت بنا و مفهوم این تفسیر این است که نیاز به بررسی نداریم.
وی با اشاره به اینکه هیچ گونه پایش نظاممندی روی بناهای تاریخی اصفهان انجام نشده است، یادآور شد: فرونشست به میراث فرهنگی تکرار نشدنی اصفهان رسیده است و باید هرچه سریعتر با نصب ابزار دقیق کنترل ، پایش دقیق و اصولی انجام شود.
نادی با تاکید بر اینکه بناهای تاریخی میدان نقش جهان، مسجد جامع عتیق و مسجد سید در ناحیه فرونشست اصفهان قرار دارد، افزود: پایشهای میراث فرهنگی اصفهان نسبی است و برای نگهداری این آثار تاریخی باید به طور دقیقتری ببینیم چه اتفاقی برای آنها افتاده است، چرا که همه در ناحیه فرونشست قرار دارند.
وی در این رابطه توضیح داد: هرجایی که در دشت" اصفهان - برخوار " خاک داشته باشیم، فرونشست جز لاینفک آن است. فرقی نمی کند که روی این دشت، بیمارستان، بنای نوساز و یا اثر تاریخی باشد.
به گفته نادی تنها مکان هایی مصون از فرونشست هستند که روی سنگ بستر ساخته شده باشند و پل شهرستان مربوط به دوره ساسانیان نیز روی سنگ بستر ساخته شده است.
عضو کارگروه تخصصی فرونشست استان اصفهان با تاکید بر اینکه وجود ترک به طور قطعی نمیتواند به دلیل قدمت بنا باشد، گفت: قدمت پل شهرستان نسبت به بناهای تاریخی دیگر از جمله بناهای ایلخانی یا صفوی بیشتر است اما هیچ ترکی در این بنا نمی بینید. از این رو پل شهرستان یکی از مواردی است که می تواند این برداشت را که ترک ها به دلیل قدمت آثار است منتفی کند.
نادی گفت: مسجد سید، سازه های میدان نقش جهان و سازه های روی رودخانه زاینده رود مثل سی و سه پل کم یا زیاد در معرض فرونشست قرار دارد. وی با بیان اینکه بدون نصب ابزار دقیق نمیتوانیم بگوییم هنوز فرونشست به بناهای تاریخی نرسیده است، افزود: ضخامت لایه خاکی در میدان نقش جهان حدود ۱۰۰ متر است و اگر آبخوان را تخلیه کنیم، در این منطقه، طبق محاسبات به طور خوشبینانه، ۴۶ سانتی متر فرونشست خواهیم داشت.
نادی با اشاره به اینکه مسجد سید در ناحیه فرونشست قرار دارد، گفت: آیا میراث فرهنگی اصفهان بررسی کرده است که علت ترک خوردن سایر بناهای اطراف این سازه تاریخی چیست؟
وی افزود: بیشتر سازه های پیرامون این اثر تاریخی دچار آثار فرونشست هستند و بسیاری از قسمت های مسجد سید هم ترک خورده است؛ اینکه بناهایی با عمر ۲۰ سال هم در این محدوده دچار ترک شده اند، باید دلیل داشته باشد.
به گفته نادی سازمان نقشه برداری سال ۱۳۹۹ بر مبنای اطلاعات ماهواره ای، نقشه فرونشستی اصفهان را ارائه داده و نرخ حداکثری فرونشست را در مناطق شمال شهر۱۸ و چهار دهم سانتی متر در سال اعلام کرده و این میزان بیشتر از آن چیزی است که سازه های بنّایی و حتی سازه های جدید بتوانند در مقابل تغییر شکل ها دوام بیاورند.
وی افزود: در این شرایط، سازههای قدیمی و تاریخی دچار ترک می شوند و سازههای جدید، اگر به صورت یکپارچه کار شده باشند دچار چرخش می شوند.
به گفته این متخصص ژئوتکنیک، تنها در مکان هایی مثل نزدیک کوه صفه یا ارغوانیه که سنگ بستر، بالا قرار دارد و خاک چندانی نیست، آثار فرونشست دیده نمیشود.
وی با اشاره به اعلام مجدد نرخ فرونشست توسط سازمان زمین شناسی در دوره یک ساله از خرداد ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱ و با استفاده از جی پی اس هایی با دقت حدود یک میلیمتر افزود: قرائت ها نشان داد حداکثر فرونشست در این بازه زمانی ۱۵ و نیم سانتیمتر در سال بوده است.
نادی گفت: نرخ فرونشست اصفهان نسبت به سال ۱۳۹۹ پایین آمده است. اما سازه های مصالح بنایی برای ۲ و نیم سانتیمتر نشست در طول کل عمرشان طراحی می شوند و عدد ۱۵ و نیم سانتیمتر به مراتب در عرض یک سال بسیار بیشتر از آن چیزی است که سازه های تاریخی و مصالح بنایی بتوانند تحمل کنند.