قطر سه برنامه عظیم و نوین در جهت ایجاد پیشرفتهای قابل توجه در تحقیقات علمی را در دستور کار دارد.
به گزارش ایصال نیوز، این برنامهها عبارتند از نمونهبرداری دی ان ای در بیوبانک قطر که مراقبت از بیماران را متحول میکند؛ برنامه ژنوم قطر که باعث پیشرفت پزشکی دقیق میشود؛ و تجهیزات نوینی که انقلابی در درمان آسیبهای ورزشی به وجود میآورد.
*آسپتار یکی از پیشروان تحقیقات در پزشکی ورزشی
آسپتار از زمان بازگشایی در سال ۲۰۰۷ و در قلب شهر ورزشی دوحه، درمان بسیاری از سرشناسترین ورزشکاران جهان را بر عهده داشته است. این مرکز که در سطح بین المللی به عنوان یکی از پیشروان تحقیقات پزشکی ورزشی شناخته شده است، آخرین فناوریها را با به روزترین تحقیقات علمی ترکیب می کند.
در این بیمارستان طیف وسیعی از امکانات، از جمله آزمایشگاههای ارزیابی حرکت، آب درمانی، فیزیوتراپی، توانبخشی، و همچنین جراحی ورزشی و اتاق های عمل، دندانپزشکی، و امکانات تناسب اندام وجود دارد. دکتر جمال الخنجی، رئیس امور تجربه بیماران بیمارستان، امکانات این بیمارستان را متناسب با نیازهای ورزشکاران سرشناس میداند و میگوید: «آسپتار به دلیل همکاری با ورزشکاران سرشناس سعی دارد مثل خانه آنها باشد. خانه این ورزشکاران مراکز تمرین و باشگاههای ورزشی است. وقتی به آسپتار میآیید، بیشتر از آن که احساس کنید در یک بیمارستان هستید، فکر میکنید در یک باشگاه ورزشی یا مرکز تمرین بزرگ قرار دارید.»
دکتر راد وایتلی، فیزیوتراپیست آسپتار، از زمانی که برای اولین بار شروع به درمان ورزشکاران کرده، تغییرات بسیاری را در دنیای فناوری پزشکی ورزشی مشاهده کرده است. او میگوید: «بیش از ۳۰ سال پیش که این کار را شروع کردم، تنها با مشاهده میتوانستیم نحوه حرکت ورزشکاران را ارزیابی کنیم و چگونگی وارد آمدن بارهای مختلف به مفاصل، عضلات و رباطها را به وسیله چشمانمان حدس بزنیم.»
اکنون هر حدث خوبی با به کارگیری دادههای علمی توسط شواهدی پشتیبانی میشود.
*رشد پزشکی دقیق
بیوبانک قطر از دادههای بیماران جهت فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز متخصصان برای ارائه مراقبتهای پزشکی شخصی استفاده میکند. این مرکز در سال ۲۰۱۲ برای قادر ساختن دانشمندان در انجام تحقیقات پزشکی درباره مشکلات سلامتی رایج در قطر مانند بیماریهای دیابت، سرطان و چاقی راه اندازی شد.
مراجعان علاوه بر پر کردن پرسشنامهها، موظفند نمونه خون و دی ان ای خود را ارائه کنند. سپس، آنها به صورت پنج ساله مورد ارزیابی مجدد قرار می گیرند و دانشمندان با بررسی اطلاعات به دست آمده می توانند میزان کارایی روشهای پیشگیری از بیماریها را آزمایش کنند.
دکتر نهلا عفیفی، مدیر بیوبانک قطر، میگوید: «اطلاعات جمع آوری شده توسط بیوبانک قطر در حال حاضر به پزشکان و پاتولوژیستها در تشخیص و انتخاب روند درمانی مناسب کمک می کند.»
*توالی یابی ژنوم
برنامه ژنوم قطر یکی دیگر از پروژههایی است که بیوبانک قطر در آن مشارکت داشته است. این برنامه ابتکاری پیشگامانه در توالی یابی ژنوم است. بیوبانک قطر از سال ۲۰۱۵ تا کنون بیش از ۳۲هزار ژنوم را توالی یابی کرده است.
یافتن توالی ژنوم برای درک استعداد فرد نسبت به برخی بیماریهای رایج و ایجاد مجموعه دادههای کلی جمعیت که میتواند برای درک عوامل ایجادکننده همهگیریها و بیماریها استفاده شود، ضروری است. بروز اختلالات ژنتیکی نادر را می توان با کمک این اطلاعات به سرعت پیشگیری کرد.
دکتر سعید اسماعیل، مدیر برنامه ژنوم قطر با تاکید بر اهمیت تنوع در اطلاعات ژنوم میگوید: «تا کنون بیش از ۹۵ درصد دادههای موجود از نمونههای اروپای غربی و آمریکای شمالی و کشورهای اروپایی منطقه قفقاز گرفته شده است. در حالی که شما بدون بررسی نمونههای مختلف از سراسر جهان نمیتوانید ادعا کنید که ژنوم انسان را درک کردهاید.»
برنامه ژنوم قطرهمچنین کارگاههای آموزشی ژنتیک برای کودکان برگزار میکند. دکتر اسماعیل در این رابطه میگوید: «این طرح برای تشویق نسل بعد زیستشناسان ژنتیک در قطر است. قانع کردن این کودکان برای روی آوردن به علم کار سادهای نیست.»
* نگاه به آینده
با نزدیکتر شدن کشور به جام جهانی فوتبال سال ۲۰۲۲، بیمارستانهای علوم ورزشی مانند آسپتار در خط مقدم درمان آسیبهای ورزشی با استفاده از فناوریهای علمی پیشرفته قرار گرفتهاند.
بیوبانک قطر تاکنون بیش از ۲۷هزار نمونه از قطریها و مهاجران ساکن قطر جمع آوری کرده است، اما ظرفیت کافی را برای ذخیره بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نمونه دارد. فعالیت این مرکز در زمینه بیماری کرونا گامی حیاتی در جهت کمک به مراقبتهای بهداشتی محلی و منطقهای بوده است.
برنامه ژنوم قطر، در اوایل سال جاری همکاری خود را با ترمو فیشر ساینتیفیک با هدف تسریع تحقیقات ژنومی و پیشبینیهای بر اساس ژنوم در کشور اعلام کرد.
این تحقیقات علمی در سراسر قطر چه در زمینه ورزش و پزشکی دقیق و چه در زمینه ژنتیک با هدف تأثیرات بلندمدت و ملموس انجام میشوند./یو رو نیوز