تجربه ثابت کرده است فعل و انفعالاتی که در منطقه دیپلماتیک سبز بغداد رخ می دهد میتواند سرآغاز تحولات جدید سیاسی و نظامی در عراق باشد.پنج شنبه شب نیز سفارت آمریکا در عراق بار دیگر با 3 راکت هدف حمله قرار گرفت .
بلافاصله برخی چهره های سرشناس عراق همچون «مقتدی صدر» رهبر جریان صدر نیروهای مقاومت را به اجرای این حمله متهم کرد در صورتی که رهبران گروههای مقاومت عراق از جمله قیس الخزعلی دبیر کل جنبش عصائب اهل الحق و هادی العامری رئیس ائتلاف الفتح با صراحت تمام هرگونه دست داشتن در این حملات را رد و تعرض به نمایندگیهای دیپلماتیک در منطقه سبز بغداد را به تندی محکوم کردند.
با این اوصاف، اکنون مسئله این است که حملات مرموز اخیر با چه اهدافی صورت گرفته و در راستای منافع کدام جریانهای سیاسی است؟ هنوز که هنوز است تکلیف تشکیل بزرگ ترین فراکسیون پارلمانی مشخص نیست و رایزنیهای سیاسی عراقی تا به امروز در این باره بینتیجه بوده است.
فعلا، مقتدی صدر بر تشکیل دولت اکثریتی غیر توافقی و انتخاب شخص نخست وزیر تاکید دارد و گفت وگوهایش با رهبران دیگر بلوک شیعی به نتیجه مشخصی نرسیده است.در روزهای اخیر نیز گمانهزنیهای بسیاری درباره روند آینده تشکیل کابینه در عراق مطرح شده است.
یکی از این گمانه ها ائتلاف صدر با «الاطار التنسیقی» (کمیته هماهنگی گروههای سیاسی شیعی) بود. این اتفاق در سایه مواضع تند صدر علیه الحشد الشعبی و شخص نوری المالکی چندان محتمل نبود، هر چند منتفی هم نبود.به نظر می رسد اکنون واشنگتن قصد دارد با توجه به اختلافاتی که میان مقتدی صدر و کمیته هماهنگی شیعیان وجود دارد، از حملات این چنینی به اماکن دیپلماتیک ، برای ایجاد انشقاق و عدم شکلگیری اجماع در بیت شیعی بهره بگیرد.
بدون تردید، واکنش زودهنگام و همراه با تعجیل مقتدی صدر به این رخدادها که مضمون اصلی آن انتقاد از گروه های مقاومت بود، همان خواستهای بود که آمریکاییها انتظار داشتند.افزون بر این خارج نشدن کامل نیروهای آمریکایی مسئلهای است که با مخالفت گروههای مقاومت مواجه شده زیرا آن را مغایر مصوبه پارلمان عراق میدانند و بر این مبنا اعلام کردهاند در صورتی که خواستهشان محقق نشود، گزینهای جز مقاومت نظامی تا اخراج کامل نظامیان آمریکا از عراق نخواهند داشت.
در نتیجه این روند به نظر می رسد اکنون آمریکاییها با طراحی چنین حملاتی تلاش دارند، از یک سو، فشارهای وارد شده مبنی بر اجرایی شدن قانون خروج آمریکا از عراق را کاهش دهند و از سوی دیگر، واشنگتن امیدوار است که این حملات با هدف دامن زدن به اختلافات گروه های سیاسی عراق و نا امن کردن فضای عمومی بستر لازم را برای باقی ماندن آنها در این کشور ایجاد کند.
در این میان، البته روند کلان تحولات عراق از ابتدای اکتبر ۲۰۱۹ نیز نشان میدهد که متاسفانه سیاست ورزی بخش سیاسی گروههای مقاومت رو به اضمحلال است. نحوه مواجهه با اعتراضات، تشکیل دولت الکاظمی، تصویب بودجه، انتخابات زودهنگام پارلمانی و حواشی و نتایج جلسه افتتاحیه پارلمان حاکی است، کمیته هماهنگی شیعیان از کارآمدی لازم برای مواجهه با بحران های گوناگون برخوردار نیست.
همه این اتفاقات و روند ها نشان می دهد که الحشد الشعبی روزهای سخت تری نیز در پیش دارد. جریانهای سنی عراق، کردها و برخی شیعیان از جمله جریان صدر و به بیان دیگر، گروههایی که حشد را به غلط یا درست در زمین نوری المالکی یا ایران میبینند، راضی به ادامه حیات آن به عنوان یک شاخه نظامی مستقل از ارتش و نیروهای امنیتی نیستند.
در شرایط کنونی نیز آمریکایی ها با طراحی حملات اخیر، تلاش دارند که اذهان عمومی و اولویت های دولت آینده عراق را از اخراج نظامیان آمریکایی به ضرورت خلع سلاح گروههای مقاومت تغییر دهند. آینده امنیتی و نظامی حشد اکنون بیشتر از هر زمانی به عرصه سیاست گره خورده و این امر، سیاست ورزی هوشمندانهای را طلب میکند.