سرعت فرونشست زمین در استان اصفهان، دو برابر شده است
ساختمانها و شریان های حیاتی آسیب پذیرترند
مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان گفت: سرعت فرونشست زمین در استان از پنج سال گذشته تاکنون دو برابر شده است و اگر وضعیت به همین منوال پیش رود، در آینده باز هم افزایش خواهد یافت.
به گزارش ایصال نیوز، رضا اسلامی، شامگاه شنبه در وبینار "فرونشست اصفهان " که در بستر فضای مجازی برگزار شد، افزود: یکی از مهمترین دلایل افزایش سرعت فرونشست زمین در اصفهان در سالهای اخیر، جریان نداشتن آب در بستر رودخانه زایندهرود بوده است.
وی با اشاره به تبعات خشکسالی و فقدان جریان آب در زاینده رود اظهار داشت: افراد حقابهدار یا غیرحقابهدار به حفر چاههای غیرمجاز یا با عمق بیشتر می پردازند که همین امر به تشدید و افزایش سرعت خالی شدن آبخوانها و در نتیجه فرونشست زمین در اصفهان منجر شده است.
وی با تاکید بر اینکه مرگ آبخوانهای اصفهان تداوم دارد، تصریح کرد: فرونشست، تنها مخاطره غیرقابل جبران و بازگشت است و دیگر نمیتوانیم برای لایه های زمینی که بر اثر این پدیده نشست کردهاند، کاری انجام دهیم.
اسلامی با اشاره به تهدیدهای فرونشست زمین برای تاسیسات و اماکنی مانند فرودگاه بینالمللی اصفهان، صنایع بزرگی مانند پالایشگاه و حدود ۶ هزار بنای تاریخی و میراثی گفت: تاکنون بیشترین فرونشست در محدوده خوراسگان در شرق کلانشهر اصفهان با ۱۸۸ میلیمتر گزارش شده است بطوریکه در آن منطقه شاهد حفر و تعمیق چاههایی با عمق ۲۲۰ متر هم هستیم.
مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان با اشاره به اینکه پهنه فرونشست زمین در استان در حال گسترش و نفوذ است، اضافه کرد: این پدیده مُخاطرهآمیز بسرعت در حال حرکت به سمت جنوب غربی و شمال غربی استان است.
وی با تاکید بر لزوم پایش دقیق فرونشست زمین اظهار داشت: ۲۵ ایستگاه جی پی اس(GPS) به این منظور در دشت های مختلف استان پیش بینی شده که فقط پنج ایستگاه در محدوده فرودگاه بینالمللی اصفهان واقع است.
اسلامی با بیان اینکه پایش فرونشست زمین توسط این ایستگاهها از اردیبهشت امسال آغاز شد، ادامه داد: تا آبان امسال هفت دوره پایش فرونشست انجام شده است که نتایج آن با داده های حاصل از تصاویر رادار و میزان برداشت آب از آبخوانها مُنطبق بود.
این وبینار توسط انجمن علمی دانشجویی مهندسی عمران با همکاری باشگاه پژوهشگران جوان و نُخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد برگزار شد.
گفتنی است؛ پدیده فرونشست به مثابه پایین رفتن تدریجی سطح زمین است که دلیل اصلی آن برداشت بیرویه از سفرههای آبی زیر زمینی است. در سال های گذشته، این پدیده با توجه به مصرف بیرویه آب، تبدیل به مسالهای مشکلساز و نوعی سرطان خاموشی تبدیل شده است که بیشتر دشتهای ایران را تهدید میکند.
تداوم خشکسالی، کاهش بارندگیها و برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی در دهههای اخیر باعث شده است تا از حدود ۶۰۰ دشت کشور بیش از ۴۰۰ دشت در شرایط بحرانی فرونشست زمین قرار گیرند و استانهای اصفهان، فارس، کرمان، خراسانرضوی و خراسانجنوبی در صدر مناطق دارای بیشترین تعداد دشت ممنوعه از نظر برداشت منابع آبی هستند.
گسترش پدیده فرونشست زمین و پیامدهای آن از جمله ایجاد تَرک و فروچاله در دشتهای مختلف بویژه مناطقی که همراه با توسعه شهری و صنعتی بوده، نگرانی زیادی بین مردم و مسوولان ایجاد کرده است زیرا مناطق شهری بدلیل تراکم جمعیت، ساختمانها و شریان های حیاتی آسیب پذیرترند و فرونشست و شکافهای زمین خسارت جبرانناپذیر و پُرهزینه در این مناطق ایجاد و به خیابانها، پلها، بزرگراهها، پی ساختمانها و خطوط آبرسانی، گاز و فاضلاب آسیب وارد می کند.
بر اساس آمار و اطلاعات موجود، در سال ۹۵ فقط ۲ درصد از مساحت استان اصفهان بالغ بر ۲ هزار و ۹۰۰ کیلومتر مربع درگیر فرونشست زمین بود اما آخرین مطالعات نشان میدهد هم اینک حدود ۱۰ هزار کیلومتر مربع از وسعت استان یعنی ۱۰ درصد آن بصورت خطرناک و بسیار جدی درگیر فرونشست شده است.