توافق اعضای سازمان همکاری و توسعه بر سر مالیات گرفتن از شرکتهای بزرگ بینالمللی
روز جمعه ۸ اکتبر (۱۷ مهر) بیش از ۱۳۰ کشور جهان در نشستی مشترک در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی مستقر در پاریس اعلام کردند که در مورد تغییرات گسترده در نحوه وضع مالیات بر شرکتهای بزرگ چندملیتی به توافق رسیدهاند.
توافقنامه جدید به این کشورها اجازه خواهد داد نرخ پایه حداقلی ۱۵ درصدی بر درآمدهای شرکتهای بزرگ و غولهای فناوری همچون آمازون، مایکروسافت و گوگل (که از طریق خرده فروشی آنلاین، تبلیغات اینترنتی و سایر فعالیتها حاصل میشود) وضع کنند.
۱۳۶ کشوری که این توافق را امضا کردهاند نماینده بیش از ۹۰ درصد اقتصاد جهانی هستند. انتظار میرود تصمیم جدید مالیاتی حدود ۱۰۰ شرکت بینالمللی را تحت تاثیر قرار دهد و دستکم ۱۵۰ میلیارد دلار برای دولتهای عضو به همراه داشته باشد. این در شرایطی است که بسیاری از کشورهای عضو هماکنون با مشکلات اقتصادی ناشی از همهگیری دست به گریبان هستند.
ایالات متحده به رهبری جو بایدن پیشنهاد اصلی تصویب پایه حداقل نرخ مالیات جهانی برای شرکت های بزرگ و چند ملیتی را برای نخستین بار در این سازمان مطرح کرد. رئیس جمهور آمریکا موفق شد حمایت اکثریت کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه را جلب کند.
جنت یلن، وزیر خزانه داری ایالات متحده، در بیانیهای گفت: «توافق امروز نشاندهنده موفقیتی برای دیپلماسی اقتصادی است که یک بار در هر نسل اتفاق میافتد.»
خانم یلن ابراز امیدواری کرد که توافق به دست آمده «نقطه پایانی» باشد بر رقابت میان کشورها که در آن هر کدام سعی دارند نرخ مالیات پایینتری بر شرکتهای بزرگ وضع کنند. وی افزود: «به جای رقابت در تخفیف دادن به شرکتهای بزرگ، آمریکا بر سر مهارتهای کارگران و ظرفیت نوآوری رقابت خواهد کرد. این رقابتی است که میتوانیم در آن برنده شویم.»
انتظار میرود این توافق در راه اجرایی شدن با موانع متعددی روبرو باشد، به ویژه در ایالات متحده که خانه بسیاری از شرکتهای عظیم چندملیتی است و نمایندگانی در کنگره پیشتر با آن مخالفت کردهاند.
شرکتهای بزرگ فناوری آمریکا، مانند گوگل و آمازون، از مذاکرات سازمان همکاری و توسعه اقتصادی حمایت کردهاند. یکی از دلایل حمایت این شرکتها این است که با قانون جدید دیگر با یک رژیم مالیاتی واحد سر و کار خواهند داشت و نه با قوانین مختلف و متعدد کشورها.
برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه، گفت: «این توافقنامه راه را برای یک انقلاب مالیاتی واقعی در قرن ۲۱ باز میکند. سرانجام غولهای دیجیتال سهم خود را از مالیات، در کشورهایی نظیر فرانسه، پرداخت خواهند کرد.»
روز پنجشنبه ایرلند اعلام کرد که به این توافق می پیوندد و سیاست مالیات اندک را کنار خواهد گذاشت. ایرلند پیشتر با این اقدام مالیاتی خود باعث شده بود تا شرکتهایی نظیر گوگل و فیس بوک مقر اروپایی خود را در این کشور مستقر کنند.
اگر چه توافق ایرلند گامی رو به جلو برای رسیدن به این توافق بود، با این حال کشورهای در حال توسعه اعتراضاتی را مطرح کردهاند و نیجریه، کنیا ، پاکستان و سریلانکا اعلام کردند که به این توافق نمیپیوندند. این کشورها استدلال میکنند که بخش عمده درآمد مالیاتی تازه به کشورهای ثروتمند تعلق خواهد گرفت و باید سهم بیشتری از این درآمد به کشورهای در حال توسعه تخصیص یابد.
قرار است توافق صورت گرفته توسط وزرای دارایی و سران «گروه ۲۰» در اجلاس رم در اواخر ماه اکتبر به تصویب نهایی برسد.