به موجب طرح حمایت از مالکیت صنعتی، مالکین و صاحبان طرح های نوآورانه این امکان را دارند تا از اختراعات، نام تجاری، طرح ها و ایده های خلاقانه تحت شرایط و قوانینی استفاده کنند. در واقع حقوق مالکیت صنعتی یکی از انواع مالکیت فکری است که برای حمایت از نوآوری ها و اختراعات در زمینه طرح های صنعتی به وجود آمده و از صاحبین این طرح ها پشتیبانی می کند.
قوانین مختلفی به منظور حمایت از دستاوردهای غیرمادی مخترعان و جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی، از طرف دولت تعیین شده اند. اگر شما اقدام به ثبت طرح صنعتی کنید، مشمول این قوانین خواهید شد و شاید از طرف دولت حمایت شوید.
در ادامه به بررسی طرح مالکیت صنعتی و جدیدترین قوانین مرتبط با آن به صورت کامل می پردازیم تا شرایط این قانون را به خوبی متوجه شوید.
طرح حمایت از مالکیت صنعتی چیست؟
به مجموعه حقوقی که به یک مخترع تعلق می گیرد تا از اختراع و اثر او برای مدتی معین محافظت شود، حقوق مالکیت صنعتی می گویند. مخترع ها با استفاده از این حقوق می توانند از مزیت های اقتصادی طرح خود بهره مند شوند و جلوی سرقت یا سوء استفاده از آن را بگیرند.
به زبان ساده مالکیت صنعتی مجموعه ای از قواعد است که به حفظ مالکیت فکری و معنوی کمک می کند.
خوشبختانه دولت ها تا به امروز گام های بزرگی در زمینه حمایت از این حقوق برداشته اند که از جمله آنها می توان به وضع قوانین مختلف در این حوزه اشاره کرد. دولت ایران نیز آیین نامه ها و قوانین مختلفی را وضع کرده است که از جمله آنها می توان به قانون ثبت اختراع یا قانون طرح های صنعتی و علائم تجاری اشاره کرد.
در واقع طرح حمایت از مالکیت صنعتی را می توان مجموعه قوانینی دانست که از طرف دولت یا هر قانون گذار معتبر دیگری با هدف حمایت از مخترع ها و صاحبین ایده های بکر وضع شده اند. بر اساس این قوانین تمامی شرایط ثبت طرح صنعتی، واگذاری، زوال، مقررات کیفری و ... لحاظ شده اند.
زیرمجموعه های طرح حمایت از مالکیت صنعتی چه هستند؟
طرح حمایت از مالکیت صنعتی شامل چندین فصل می شود که عبارتند از:
اختراعات، نمونه اشیاء مصرفی
اختراع می تواند به صورت فرآیند یا فرآورده باشد. در واقع به هر نتیجه فکری که منجر به ساخت راه حل جدید به منظور رفع برخی از مشکلات می شود، اختراع می گویند.
بخش اول یعنی اختراعات شامل شامل هفت بخش و مبحث مختلف می شود که عبارتند از:
- کلیات
حق تقاضای ثبت اختراع
شرایط اختراع
حقوق ناشی از اختراع و مدت اعتبار آن
واگذاری حق اختراع
زوال حق اختراع و نقض حق اختراع
ضمانت اجرای آن
نمونه اشیا مصرفی
نمونه اشیا مصرفی را می توان راه حل جدیدی به شمار آورد که در ارتباط با شکل یا ساختار محصول یا ترکیبی از آنها است و به عملکرد مطلوب آن کمک می کند. نمونه شی مصرفی زمانی قابلیت ثبت دارد که کاربرد صنعتی داشته باشد.
طرح های صنعتی
طرح های صنعتی به ترکیب خطوط یا رنگ ها گفته می شود که می تواند ترکیبی از هر 2 آنها هم باشد و برای یک محصول یا فرآورده شکل خاصی به وجود آورد. همچنین به اشکال 3 بعدی که می توانند با خطوط رنگ ها یا بدون آنها باشند و موجب شکل دهی به صنایع دستی یا یک محصول خاص شوند هم طرح صنعتی می گویند. برای اینکه بتوانید طرح صنعتی خود را ثبت کنید، باید به سراغ سامانه مرکز مالکیت معنوی بروید.
ممنوعه های طرح های صنعتی
برخی طرح ها از حمایت قانون طرح مالکیت فکری خارج هستند، این موارد عبارتند از:
- طرح های حاوی نمادها یا نشانه های رسمی دولتی
روش ها و اصول مربوط به طراحی صنعتی
طرح های مغایر با موازین شرعی، نظم عمومی و یا اخلاق حسنه
تغییر در ابعاد کالاهای موجود
طرح هایی که کاملاً یا به شکل گمراه کننده ای حاوی یا شبیه علامت تجاری ثبتی توسط فرد دیگری باشند.
طرحی که با عملکرد صرفاً فنی که شکل جدیدی را برای یک فرآورده یا محصول ارائه ندهد.
قطعات وابسته در طرح های مرکب (لوازم یدکی)
ثبت علامت تجاری، علائم جمعی، علائم تاییدی و نام های تجاری
به کلیه علامت ها یا نام های تجاری که خدمات یا محصولات افراد را نسبت به یکدیگر متمایز می کنند، علامت تجاری می گویند. بر اساس ماده 95 قانون ثبت علامت تجاری، علامت تاییدی به نشانه ای می گویند که به منظور تایید کیفیت، ویژگی های محصول، خدمات یا شیوه تولید یا نحوه اجرای خدمات استفاده می شود.
کسی که موفق به ثبت علامت تجاری شود، امکان استفاده از آن را برای کالا یا خدمات خود دارد.
اسرار تجاری
به هر گونه اطلاعات تجاری که ارزش اقتصادی مستقل بالقوه یا بالفعلی دارد، اسرار تجاری می گویند. اسرار تجاری در اغلب موارد ناشناخته هستند و به سادگی امکان دسترسی به آنها را حتی به واسطه قانون هم ندارید. قانون گذارها و دارندگان منصب قانونی تدابیر مختلفی را به منظور حفظ محرمانگی این اسرار اندیشیده اند تا برملا نشوند.
رقابت غیر منصفانه
قانون گذار برای طرح حمایت از مالکیت صنعتی رقابت غیرمنصفانه را تعریف نکرده است، اما مواردی را نام می برد که می توان آنها را زیر مجموعه ای از رقابت غیرمنصفانه به شمار آورد. از جمله این موارد عبارتند از:
- اظهار خلاف واقع علیه رقیب
تبلیغات نادرست یا گمراه کننده
هرگونه تبانی برای افزایش یا کاهش قیمت کالا
مقررات کیفری و مقررات عمومی
بر اساس بیانات قانون گذار برخی اعمال به عنوان جرم شناخته شده و مجازات کیفری مختلفی را به همراه دارند که از جمله آنها می توان به بهره برداری غیرمجاز یا افشای اسرار تجاری اشاره کرد. در فصل آخر این قانون هم می توانیم مقررات عمومی درباره حقوق مالکیت معنوی را ببینیم.
حقوق ثبت طرح مالکیت صنعتی چیست؟
فقط در صورتی امکان بهره برداری از طرح های صنعتی ثبت شده در ایران وجود دارد که مالک آنها با این موضوع موافقت کند.
- بهره برداری از طرح صنعتی در واقع همان ساخت، فروش یا واردکردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی است.
اگر کسی بدون موافقت مالک اقدام به انجام کارهای مذکور کند، مالک طرح صنعتی می تواند بر علیه این فرد در دادگاه اقامه دعوی کند.
به طور کلی در صورتی که طرح صنعتی را ثبت کنید، مانع از کپی برداری آن می شوید و آن را تبدیل به یک دارایی تجاری می کنید.
مفاد و قوانین طرح حمایت از مالکیت صنعتی چه هستند؟
برخی از مهمترین قوانین و تبصره های مربوط به حمایت از مالکیت صنعتی عبارتند از:
- در صورتی که اختراع شخص به واسطه قرارداد یا استخدامی باشد، حقوق ماده از این اختراع برای کارفرما ثبت می شود. البته در صورتی که توافقات دیگری انجام شود، شرایط فرق می کند.
فعالیت هایی که حقوق انحصاری مالک گواهینامه اختراع یا حتی قائم مقام وی را تضییع کند، نقض حق اختراع به شمار می آیند. در صورتی که این موضوع اثبات شود، هر یک از ذی نفع ها می توانند از مرتکب خسارات مربوط به نقض وارد شده را دریافت کنند.
طرح حمایت از نمونه اشیاء مصرفی درباره فرآورده های مواد شیمیایی، مواد مرکب یا چند سازه صدق نمی کند. این طرح فقط برای فرآورده ها است و شامل فرآیند ها هم نمی شود.
نمونه هایی از طرح های مالکیت صنعتی
طرح مالکیت صنعتی را در حوزه های مختلفی می توان پیاده سازی کرد. از جمله لوازم آرایشی، مواد غذایی، پوشاک و وسایل خرازی و .... . در ادامه چند مثال در این بخش ها برای شما بیان می کنیم.
نمونه طرح در صنایع آرایشی برای مالکیت فکری
در این بخش شما می توانید یک برند جدید آرایشی را ایجاد کرده و مالکیت آن را ثبت کنید. ترکیبات محصولات تولید شده شما می تواند از طب سنتی و مواد ارگانیک الهام بگیرد؛ حتی سایز تولیدات شما نیز می تواند متفاوت از محصولات رایج در بازار باشد.
نمونه طرح مالکیت فکری در مواد غذایی
در حوزه مواد غذایی برای ایجاد خلاقیت و طرحی نو دست شما بسیار باز است. شما به سادگی با ترکیب برخی طعم ها می توانید یک مزه جدید ایجاد کرده و طرح مالکیت فکری آن را ثبت و برای پیاده سازی آن با شرکت های بزرگ تولید مواد غذایی مشارکت کرده یا طرح خود را به آنها بفروشید.
نمونه طرح مالکیت صنعتی در پوشاک
در بخش پوشاک نیز دست شما برای طراحی لباسی خلاقانه باز است. می توانید لباسی طراحی کنید که هنگام تعریق از خود بوی معطر منتشر کند. در واقع در این لباس اسانس عطر به صورت قطراتی ریز قرار گرفته و هر کدام از این کپسول های معطر با شروع تعریق بدن باز شده و رایحه محبوب فرد را منتشر نماید.
در این حالت نیز بعد از ثبت مالکیت فکری طرحتان، آن را به یکی از شرکت های تولیدی لباس عرضه کرده یا بفروشید و کلیه حقوق طرحتان را به آنها واگذار کنید.
طرح حمایت از مالکیت صنعتی، قانونی حامی برای مخترع ها
به موجب طرح حمایت از مالکیت صنعتی، مخترعین و صاحبین ایده هایی که به مرحله اجرا رسیده اند، حق استفاده از آنها را دارند. آنها می توانند ایده های خود را در اختیار صاحبین صنعت و کسب و کار قرار دهند.
قانون طرح حمایت از مالکیت صنعتی، شامل تبصره های بسیاری است و برای درک بهتر مطلب بهتر است از شرکت هایی که اقدام به ثبت طرح مالکیت صنعتی و فکری می کنند، همچون پلکان و فکر برتر کمک بگیرید. در این گزارش چارچوب قوانین کلی ثبت مالکیت فکری را بررسی کرده ایم.
انتهای پیام/*
