اگر ترس همه جامعه را فرا بگیرد توصیه‌های درمانی هم خریداری پیدا نمی‌کنند و کانال‌های خبری منبع خبر می‌شوند. بنابراین اگر مسئولان صادقانه و صمیمانه و شفاف با مردم صحبت کنند قطعاً پذیرش توصیه‌های بهداشتی هم بیشتر می‌شود.

 این روزها ترس از بیماری کرونا افکار عمومی را درگیر خود کرده است به‌طوری که خیلی از مردم نگران تبعات ناشی از ابتلا به این ویروس جدید هستند. این در حالی است که از منظر علمی بیش از 90 درصد کنترل ویروس کرونا با تغییر رفتار مردم حاصل می‌شود.

به شرطی که افراد جامعه در رفتار و سبک زندگی شان تغییراتی ایجاد کنند. اقدامی که البته بهتراز دارو و واکسن به کنترل بیماری می‌انجامد. از طرفی تغییر رفتار مردم نیاز به اراده فردی دارد اما چنانچه دستورالعمل‌های پیشگیری و مبارزه با کرونا شکل دولتی پیدا کند به مراتب اثر‌گذاری آن کمتر خواهد بود. بنابراین اگر کمپین‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد وارد میدان شوند و الگوسازی کنند قطعاً تغییر رفتار جمعی اتفاق می‌افتد.

روزنامه ایران با راه‌اندازی کمپین «همه باهم علیه کرونا» می‌تواند ساده‌ترین روش‌های مقابله با کرونا را به مردم آموزش دهد چرا که توصیه‌های ساده و قابل فهم اگر از زبان مردم، ان .جی .او‌ها و سمن‌ها عنوان شود و به شرط برخورداری از پایه علمی کافی قطعاً به تغییررفتار مردم کمک خواهد کرد.

رسانه‌ها باید از تمام ظرفیت‌های شان استفاده کنند تا اخبار منفی و جعلی جایگزین اطلاع‌رسانی دقیق و درست نشود زیرا در غیر این صورت ترس و اضطراب اجتماعی جامعه را فرا می‌گیرد.

به طور کلی یافته‌های علمی نشان می‌دهد، اپیدمی بیماری‌ها سه جزء دارد؛ اپیدمی بیماری، اپیدمی شایعات و اپیدمی ترس.

این سه جزء مختص کشور ما نیست. وقتی بیماری درمقیاس کشوری ایجاد می‌شود و از یک شهر و استان خارج گردد در سطح کشور شیوع پیدا کرده که البته این سه اپیدمی با هم اتفاق می‌افتند و لازم است هر سه را مدیریت کرد.  

بویژه آن‌که اگر جنس بیماری‌ها از نوع تنفسی و اسهال و استفراغ باشد این اپیدمی‌ها یک‌مرتبه سریع رشد می‌کنند و همین مسأله به ترس بین مردم و مسئولان می‌انجامد به‌طوری که اوضاع از کنترل خارج می‌شود.

به همین دلیل ضروری است از بعد علمی به بیماری کرونا بپردازیم و ریشه‌های انتقال آن را کشف و نقاط حساس را هدف‌گذاری کنیم به گونه‌ای که با کمترین هزینه و نیروی انسانی بیشترین اثر بخشی را داشته باشیم.

در چنین اپیدمی‌هایی متولیان حوزه سلامت در پشت درهای بسته بدترین سناریوها را در نظر می‌گیرند. اگر بخواهیم با این پدیده خوش‌بینانه برخورد کنیم ممکن است اوضاع از کنترل خارج شود. بنابراین بیماری کرونا نیاز به برنامه‌ریزی و بسیج همه نیروها دارد.

چنانچه بیماری کرونا را خوب بشناسیم، علل انتقال را به مردم بگوییم و رفتارآنها را اصلاح کنیم طبیعتاً برنامه‌ریزی‌ها بهتر و مؤثرتر خواهد بود. آنچه درباره ویروس کرونا به ایجاد ترس و وحشت در جامعه دامن زد شایعاتی بود که از سوی برخی از کانال‌های خبری مخابره می‌شد.

برخی جوامع به دلیل فرهنگشان به شایعات بیشتر توجه می‌کنند چنانچه اعتماد متقابل بین نظام سلامت و مردم بیشتر باشد شایعات هم کمتر خواهد شد.در شرایط فعلی مردم به پیگیری اخبار منفی بیشتر گرایش دارند و نفوذ اخبار منفی در آنها بیشتر است. برای مثال مردم توجه چندانی به درمان بیماری نمی‌کنند و بیشتر روی اخبار منفی متمرکز می‌شوند.  اینجاست که شایعات و ترس و اضطراب به وجود می‌آید.

اگر ترس همه جامعه را فرا بگیرد توصیه‌های درمانی هم خریداری پیدا نمی‌کنند و کانال‌های خبری منبع خبر می‌شوند. بنابراین اگر مسئولان صادقانه و صمیمانه و شفاف با مردم صحبت کنند قطعاً پذیرش توصیه‌های بهداشتی هم بیشتر می‌شود. اگر اخبار بیماری کرونا لحظه به لحظه و صحیح توسط کانال‌های معتبر خبری به مردم گفته شود و اعتماد شکل بگیرد فضای کار برای کانال‌هایی که شایعه منتشر می‌کنند، کمتر می‌شود.

*اپیدمیولوژیست و معاون آموزشی وزارت بهداشت

انتهای پیام/*