موضوع FATF را بهتر میشد مدیریت کرد، شبیه خیلی از مسائل سیاست داخلی و خارجی که بهتر میشد مدیریت کرد ولی مدیریتی دقیق صورت نگرفت و یا به بدترین نحو ممکن مدیریت شد.
درست آنهم در شرایطی که چین رئیس FATF بود و در شرایطی که به هر حال یک چراغ سبز دیپلماتیکی با جان مردم به چینیها داده شد و باعث شد که ایران الان به عنوان یک کشور پرخطر در موضوع کرونا شناخته شود ولی درست در همین ایام در زمان ریاست چینیها در گروه اقدام مالی تصمیمی گرفته شد که ایران به لیست سیاه وارد شد یا به عبارت فنیتر، دیگر تعلیق اقدامات متقابل علیه ایران در FATF را نداریم و عملا معنای آن قرار گرفتن ایران در میان کشورهای پرخطر هست که نتیجه عملیاتی آن میتواند این باشد که بانکها بهانههای بیشتری برای اینکه با ایران کار نکنند دارند.
به طور مشخص معدودی از بانکها در برخی از کشورهای دنیا با احکام حاکمیتی زمامداران آن کشورها با ایران کار می کنند. علتش هم این است که روابط سیاسی خاصی با کشورهایی مثل روسیه، چین، هندوستان، ترکیه و عراق وجود دارد که این روابط یا تحت تاثیر اقدامات سیاسی و یا اقدامات اقتصادی است که به سود ترکیه و عراق است و نمی توانند این روابط را قطع کنند و به همین دلیل میبینیم با احکام حکومتی بعضی از بانکهای این کشورها با ایران کار میکنند البته هزینه این ریسک را هم بارها از ایران گرفتهاند و همواره میگیرند. ولی الان عملا ایران که وارد لیست سیاه شده چه اتفاقی میافتد؟
ایران خودش را برای چنین شرایطی آماده کرده بود و اصولا اقدامات صیانتی لازم برای مبادلات بانکی و مالی ایران صورت گرفته بهویژه اینکه در طول چند ماه اخیر نوعی بیتفاوتی و البته نوعی مسئولیت ناپذیری در بعضی مسئولان و به ویژه در مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد با کنوانسیونهای مرتبط با FATF وجود داشت و قابل پیشبینی بود لذا اقداماتی صورت گرفت.
لذا معتقدم همان کشورهایی که ما فکر میکنیم به خاطرمان دارند فداکاری میکنند، بانکهایی که معرفی کردهاند، در چنین شرایطی اولین کاری که میکنند هزینه های ریسک مبادلات بانکی و مالی با ایران را افزایش می دهند.
همین حالا برای مبادله پول با نفت بعضا 10 تا 15درصد بیش از نرم یا میانگین جهانی از ایران پول میگیرند و بعدا هم با این اسم که ایران در لیست سیاه قرار دارد بیشتر هم خواهند گرفت.
کاش شاهد روزی در کشورمان باشیم که هر مسئولی به خاطر تصمیم گیری یا بی تصمیمی خودش پاسخگو باشد. با این وجود در همین بیانیه پایانی اعلام شده اگر ایرانیها در قالب دغدغه ها و سوال هایی که مطرح شده، به گونه ای در جهت رفع دغدغه عمل کنند امکان همکاری در آینده دوباره فراهم می شود.
ولی همین موضوع نیازمند یک تصمیم اجماعی است آنهم در جمعی که الان کشورهایی مثل چین حاضر نشدند همراهی جدی با ایران داشته باشند. اروپاییها برای اولین بار کاملا خنثی عمل کردند و یک مثلث آمریکایی، صهیونیستی و سعودی کاملا با برنامه علیه ایران حرکت کردند و این فضاست که منجر به این شرایط شد و متاسفانه کسانی که این شرایط را شکل دادند باید پاسخگو باشند.
لذا معتقدم شرایط را بهتر میشد مدیریت کرد. ما کنوانسیونها را با حق شرطهای قوی تصویب کردیم و با همین حق شرطها میتوانستیم کنوانسیونها را نهایی کنیم و بهانه را از دست مخالفان بگیریم، به ویژه حداقل میشد پالرمو را حل کرد. برای اولین بار پالرمو یک بدعتی گذاشت.
مجمع تشخیص مصلحت نظام که وظیفه قانون اساسی اش گره گشایی بود برای اولین بار گره را باز نکرد و این بدعتی است که در آینده باز هم می تواند در حوزههای دیگر دنبال شود. در دنیا حتی طیف گستردهای از کاسبان تحریم ایران وجود دارند.
اعم از همسایگانی که دارند استفاده می کنند و جای ایران را در بازارهای نفت و پروژههای عظیم انتقال گاز گرفته اند تا کشورهایی که حتی بانکهایشان ارتباطات محدودی با ایران دارند ولی تحت عنوان هزینه ریسک یا خطر پولهای بیشتری از ایران میگیرند و حتی همان کشورهایی که وقتی میبینند به اجماع ایران در لیست سیاه قرار می گیرد به دنبال این هستند که فرصت های تازه ای را برای کشورشان فراهم کنند تا از غارت اموال و فرصتهای اقتصادی ایران در شرایط تحریم حداکثر استفاده را برای کشور خودشان ببرند.
متاسفانه در کشور ما هنوز جریاناتی هستند که نمی خواهند مبادلات مالی شفاف شود. در کشوری که اخبار اختلاس گفته می شود و برخی اختلاسگران به خارج فرار کردند، با ارتباط مان با FATF با حفظ جنبه های صیانتی در قالب حق شرط هایی که مطرح شد، میتوانستیم هم سیاست خارجی و هم سیاست دفاعی و منطقه ای خودمان را پیش ببریم بدون اینکه مشکلی پیش آید مثل حدود هفتاد کشوری که با حق شرط کنوانسیونها را پذیرفتند و هم اینکه بهانه زدایی میکردیم ولی این بهانه به دست داده شد. در اینجا کسانی که خوب مدیریت نکردند حتما با چند شعار، شعارهایی که ضرباتش باز هم به سفره مردم وارد میشود اقدام خودشان را میتوانند توجیه کنند. معتقدم در کل موضوع FATF خوب مدیریت نشد.
*عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
انتهای پیام/*