آيا دولت عراق قادر خواهد بود بدون حضور امريكا به تنهايي مسائل خود را حل كند و امنيت را به‌ طور كامل در مناطق كرد و سني‌نشين برقرار كند و بايد ديد در اين زمينه نيز ميان نيروهاي شيعه عراق انسجام كافي وجود دارد.

روز گذشته پارلمان عراق طرحي را مبني بر خروج نيروهاي خارجي از خاك اين كشور به تصويب رساند. اين طرح از دو بخش كلي تشكيل شده است.

نخست اينكه به دولت عراق ماموريت داده كه براي خروج تمام قواي خارجي از عراق وارد مذاكره شود و بخش دوم آن تاكيد مي‌كند كه اسلحه تنها در اختيار دولت و سازمان‌هاي دولتي اين كشور باشد و ساير سازمان‌هاي غيردولتي مسلح، خلع سلاح شوند. البته اجرايي شدن هر دو بخش محل چالش و بحث‌هاي فراواني است.

چرا كه اكنون يك دولت موقت در عراق روي كار است كه ترديد‌هاي زيادي در خصوص توانايي اجرايي‌سازي اين طرح را در اختيار دارد. زيرا بايد ديد كه دولت از توانايي و زمان لازم برخوردار است كه وارد چنين مذاكره‌اي شود و در سوي ديگر بايد ديد كه آيا امريكايي‌ها خواهند پذيرفت كه به راحتي عراق را ترك كنند و اين تصميم را بپذيرند.

از سوي ديگر بخش‌هايي از عراق مانند كردها اساسا با چنين تصميمي مخالف هستند و دولت عراق عملا سلطه‌اي در منطقه كردستان عراق ندارد كه بتواند اين تصميم را نيز در كردستان عراق اجرايي كند. از همين رو طرح با چالش و مباحث بسيار زيادي روبه‌رو است.

اما نبايد اين موضوع را ناديده گرفت كه تصويب چنين طرحي گام بسيار مهم و تعيين‌كننده‌اي براي فشار بر امريكايي‌هاست. البته بايد گفت كه چنين اقدامي براي اولين ‌بار نيست كه صورت مي‌گيرد. چراكه دولت عراق پيش‌تر در اين خصوص يك‌ بار تصميم‌گيري كرد كه پس از اجراي آن با شورش‌هاي داخلي مواجه شد سپس با ظهور داعش بار ديگر عراقي‌ها درخواست كردند كه نيروهاي امريكايي به عراق بازگردند چراكه...

ارتش عراق با ورود داعش از هم گسسته شد و شرايط به گونه‌اي بود كه ارتش يك ‌بار ديگر بازسازي شد. نبايد اين موضوع را ناديده گرفت كه ارتش عراق يك دست نيست و به شكل طايفه‌اي تقسيم شده و در صورت بحران مي‌تواند به سرعت از هم گسسته شود.

از همين رو اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا دولت عراق قادر خواهد بود بدون حضور امريكا به تنهايي مسائل خود را حل كند و امنيت را به‌ طور كامل در مناطق كرد و سني‌نشين برقرار كند و بايد ديد در اين زمينه نيز ميان نيروهاي شيعه عراق انسجام كافي وجود دارد. تاثير داخلي اين طرح در داخل عراق قابل بحث است. و بايد ديد كه آيا بدون حضور امريكايي‌ها مي‌تواند مناسبات خود را مديريت كند.

از طرفي ديگر اگر خروج امريكايي‌ها از عراق در اين دولت صورت گيرد قطعا دولت هر چه بيشتر به امريكايي‌ها نزديك مي‌شود و اين امر باعث واكنش كشورهاي عربي مي‌شود و آنها هم همان‌گونه كه معتقد بودند از زمان سقوط صدام، امريكايي‌ها عراق را از جامعه عرب خارج كردند و تحويل ايران دادند و دروازه‌هاي جهان عرب را به روي ايران باز كردند.

طبيعتا آنها نيز واكنش سختي نسبت به اين قضيه خواهند داشت همچنين‌ ترك‌ها نيز نسبت به آن واكنش نشان خواهند داد. دولت مركزي عراق اگر تضعيف شود نيز طبيعتا موقعيت كردها بهبود پيدا مي‌كند و احتمال اينكه كردها به سمت استقلال پيش بروند، وجود دارد و طبيعتا ممكن است سلسله تحولاتي را در منطقه ايجاد كند كه غيرقابل پيش‌بيني خواهد بود.

*کارشناس مسائل بین الملل

انتهای پیام*