وضعیت معلق FATF در کشورمان نه تنها فضای اقتصادی و امنیت روانی جامعه را با اخلال مواجه کرده بلکه به موازات آن خود از وجود مشکلاتی جدی برای تصمیم‌گیری‌های مهم در سیستم حکمرانی ما حکایت می‌کند.

مسأله FATF در ماه‌های اخیر محل مجادلات بسیاری در کشور شده است. درباره لزوم پذیرش شروط این کارگروه و اهمیتی که این کار برای باز ماندن امکان مبادلات مالی و بانکی ایران با دنیا دارد تاکنون بحث‌ها و نظرات فنی و کارشناسی متفاوت و متعددی مطرح شده است.

کما اینکه از زاویه‌ای دیگر درباره مسائل حقوقی ناظر به تعلیق بررسی این موضوع در مجمع تشخیص مصلحت نظام شاهد مباحث زیاد و مفصلی بوده‌ایم. اما موضوع FATF یک زاویه مهم دیگر هم دارد و آن طرح این پرسش است که چرا وضعیت ما به گونه‌ای شده که در بسیاری از مسائل حیاتی و مهم که این موضوع در ماه‌های اخیر در رأس آنها قرار دارد، نمی‌توانیم به تصمیم برسیم؟

هم اکنون بیش از یک سال است که در مورد FATF مباحث پردامنه‌ای بین گروه‌های موافق و مخالف در جریان است. جدای از این جلسات متعددی در مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی این موضوع برقرار شده و شاید در تاریخ کشور کمتر مسأله‌ای را بتوان پیدا کرد که به اندازه مسأله FATF شاهد تعدد و تکرار توضیحات مقاماتی مانند وزیر امور خارجه یا وزیر اقتصاد در باب لزوم پذیرش آن باشد.

حیرت‌انگیز اینکه در ادامه این حجم وسیع از توضیحات باز هم شاهد هستیم که سؤالات، ابهامات و اشکالاتی که پیرامون موضوع طرح می‌شوند همچنان تقریباً همان چیزهایی است که در روزهای اول طرح می‌شد. گو اینکه در این فاصله اصلاً توضیح و تشریحی در کار نبوده.

شاید بیراه نباشد که بگوییم انرژی که مسیر بررسی FATF تا اینجای کار از کشور گرفته، کم نظیر و کم مانند بوده است؛ از درگیر کردن طولانی‌مدت نهادهای اساسی کشور با این مسأله گرفته تا وقت و انرژی که درگیری بر سر این موضوع از فضای عمومی جامعه می‌گیرد.

اما مع‌الاسف حتی پس از بررسی‌های چندباره و تصویب مجلس و همین‌طور پاسخ و پرسش‌های مکرر مخالفان موضوع با مقامات دولتی و حتی طرح پرسش کتبی از رئیس جمهوری، هنوز تصمیم‌گیری در این رابطه حالت معلق دارد.

تعلیق و توقف فرآیند تصمیم‌گیری در یک سیستم حتی شاید تبعاتی به مراتب بدتر از اخذ تصمیمات غلط داشته باشند. چرا که اساساً اولین فلسفه ایجاد یک سیستم حاکمیتی اتخاذ تصمیم است و به طور طبیعی درصدی از این تصمیمات هم می‌توانند اشتباه باشند که باید با درس گرفتن از تجارب قبلی و درک منطقی موقعیت برای اصلاح و عدم تکرار آن کوشید.

به واقع سیستمی که تصمیم می‌گیرد اما در بخشی از آن اشتباه می‌کند به این معناست که مشغول کار است و به کارویژه و فلسفه وجودی خود اهتمام نظر دارد. اما سیستمی که تصمیم نمی‌گیرد یعنی آنکه کار نمی‌کند.

این وضعیت تعلیق تصمیم‌گیری نه تنها نشانگر وجود مشکلاتی عمیق در مسیر تصمیم‌گیری است که در کنار آن پیامی هشدارآمیز برای مرتبطین با این سیستم نیز دارد که به آنها می‌گوید در این چارچوب جایی برای برنامه‌ریزی مدت‌دار وجود ندارد، چرا که ممکن است هر لحظه قوه تصمیم‌گیری سیستم و در نتیجه بخش مهمی از فرآیند عمل آن قفل شود. چنین پیامی به روشنی آثار مخرب زیادی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به همراه خواهد داشت.

اکنون نیز وضعیت معلق FATF در کشورمان نه تنها فضای اقتصادی و امنیت روانی جامعه را با اخلال مواجه کرده بلکه به موازات آن خود از وجود مشکلاتی جدی برای تصمیم‌گیری‌های مهم در سیستم حکمرانی ما حکایت می‌کند.

درست است که تصمیم‌گیری‌های ما با توجه به این شرایط کنونی نیازمند رعایت بیشترین میزان از دقت نظر و در نظر گرفتن ابعاد مختلف موضوعات است اما سرعت عمل نیز در این بین اهمیتی کمتر از اهمیت فاکتور دقت ندارد.

بگذریم از اینکه در بخش عمده‌ای از ماه‌های گذشته اساساً پرونده FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بحث قرار نمی‌گرفته و جلسه‌ای درباره آن تشکیل نمی‌شده که بخواهیم از فاکتور دقت و ریزبینی در این میان سخن بگوییم.

*عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس

انتهای پیام/*