«نه» به مذاکرات تحت تحریم
سیدعلی محسنی*
آرمان ملی , 4 مهر 1398 ساعت 9:16
رئيس‌جمهور ايران شايد به همه سوالات و درخواست‌هاي دونالد ترامپ درباره مذاکره و گفت‌وگو در اين سخنراني پاسخ داد ولي به هتاکي‌هاي وي در سخنراني‌اش در سازمان ملل متحد اشاره‌اي ننمود تا حرف‌هاي منطقي ايران در ميان حرف‌هاي شعاري و احساسي ضدترامپ گم نشود.
جهان بعد از فشار حداکثري رئيس‌جمهور آمريکا عليه ايران به منظور بازکردن باب مذاکره روي برجام و حوادثي که در اين سه ماه در منطقه خليج فارس اتفاق افتاده بود و وزن نظامي ايران را سنگين‌تر نموده بود، بسيار اشتياق داشت ببيند ايران چه مي‌گويد و چه مي‌خواهد؟
سخنراني دکتر حسن روحاني در مجمع عمومي سازمان ملل متحد در نگاه اول يک جمع‌بندي از مواضع جمهوري اسلامي ايران نسبت به مذاکره با آمريکا، تحريم‌ها، حوادث نظامي در منطقه، همکاري با کشورهاي منطقه و مهم‌تر از همه به تلاش‌هاي اروپايي‌ها براي ميانجيگري بين ايران و آمريکا بود.
اگرچه دکتر روحاني به تلاش‌هاي اوليه امانوئل مکرون، رئيس‌جمهور فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان براي نشاندن روساي جمهور ايران و آمريکا در پشت ميز مذاکره، پاسخ منفي داد وليکن دکتر روحاني در عمل به تحليل شرايط برگزاري چنين نشستي پرداخت و آقاي مکرون و خانم مرکل هم نااميد نخواهند بود.
رئيس‌جمهور ايران شايد به همه سوالات و درخواست‌هاي دونالد ترامپ درباره مذاکره و گفت‌وگو در اين سخنراني پاسخ داد ولي به هتاکي‌هاي وي در سخنراني‌اش در سازمان ملل متحد اشاره‌اي ننمود تا حرف‌هاي منطقي ايران در ميان حرف‌هاي شعاري و احساسي ضدترامپ گم نشود.
گفته شده ترامپ با اطلاع از پاسخ منفي دکتر روحاني به مذاکره، به ايراد آن سخنراني پرداخت و ضمن هتاکي، ايران را متهم به تروريسم و دميدن در آتش جنگ يمن و سوريه نمود. اگر ترامپ کوچک‌ترين احتمال موفقيت ديدار و مذاکره‌اش با دکتر روحاني را مي‌ديد، به جاي هتاکي و اتهام شروع به تعريف و تمجيد از دکتر روحاني و ايران مي‌نمود، اتفاقي که در مورد کيم جونگ اون در هنگام ملاقات و مذاکره صورت گرفت.
مشخص بود که درخواست اصلي ايران در اين سخنراني، برداشتن تحريم‌ها بود تا باب مذاکره باز شود که البته اين اشکال وارد است که چرا ايران در دوره پس از خروج آمريکا از برجام و قبل از اعمال تحريم‌ها، به مذاکره با ترامپ روي نياورد تا امروز حجتي قوي در مقابل جهانيان داشته باشد؟ به هر حال دکتر روحاني به وضوح گفت: اگر پاسخ آري از ما مي‌خواهيد، تنها راه براي گفت‌وگو، بازگشت به تعهدات است.
اگر به اسم برجام حساسيت داريد، به رسم آن عمل کنيد و يا حداقل به قطعنامه 2231 شوراي امنيت متعهد باشيد، تحريم‌ها را متوقف کنيد تا راه مذاکره باز شود. بدين ترتيب به‌رغم عدم شروع مذاکره ولي رئيس‌جمهور ايران در مورد چند و چون مذاکره، نظرات جمهوري اسلامي را بيان نمود که مرحله‌اي از آغاز مذاکرات به شمار مي‌رود.
تا اينجا جمهوري اسلامي ايران اعلام نموده که قصد هيچ نوع سازشي در مقابل تحريم‌ها و فشار حداکثري ترامپ ندارد و قصد هيچ مذاکره‌اي هم با شخص وي در تحت اين شرايط نخواهد داشت و ايران تا آخرش مي‌ايستد ولو بلغ ما بلغ. بخش ديگري از سخنراني دکتر روحاني به تشريح ايده ائتلاف صلح هرمز پرداخت که از ديد صاحبنظران و تحليلگران بين‌المللي شانس زيادي براي توجه و موفقيت در منطقه خاورميانه ندارد.
زيرا آنهايي که ايران دعوتشان به ائتلاف مي‌نمايد از قضا از ترس ايران به ائتلاف آمريکا و غرب پيوسته‌اند. تا اين شرايط برقرار باشد آنها اراده‌اي براي فکر کردن درباره طرح ايران نخواهند داشت. شاهد گفتار در سال 1369 هنگامي که عراق با تهاجم نظامي به کويت اين کشور را اشغال کرده بود، مذاکراتي بين ايران و عربستان در تهران صورت گرفت و ايران طرح مشابه ائتلاف صلح هرمز را با وزير امور خارجه عربستان براي دفع تجاوز عراق مطرح نمود و وي با لبخندي، قبول همکاري يا سيادت ايران را رسما رد کرد و گفت اگر لازم باشد از شيطان کمک مي‌گيريم.
بنابراين طرح ايران از نگاه صاحبنظران بين‌المللي فعلا براي دفع حملات تبليغاتي پس از حمله به تاسيسات نفتي آرامکو نگريسته مي‌شود و تا ايجاد شرايط براي عملياتي شدن در صحنه خليج فارس فاصله زيادي دارد.
*استاد دانشگاه
انتهای پیام/*
کد مطلب: 4680