دانشمند گفت: خلاصه دانشها چیست؟ چوپان گفت: پنج چیز است...

آورده اند که حكيمي در بیابان به چوپانی رسید و به او گفت: چرا به جای تحصیل علم ، چوپانی می کنی؟
چوپان در جواب گفت: آنچه خلاصه دانشهاست یاد گرفته ام. دانشمند گفت: خلاصه دانشها چیست؟ چوپان گفت: پنج چیز است: تا راست تمام نشده، دروغ نگویم. تا مال حلال تمام نشده، حرام نخورم. تا از عیب و گناه خود پاک نگردم، عیب مردم نگویم. تا روزیِ خدا تمام نشده، به در خانهٔ دیگری نروم. تا قدم به بهشت نگذاشته ام، از هوای نفس و شیطان، غافل نباشم. دانشمند گفت: حقاً که تمام علوم را دریافته ای، هر کس این پنج خصلت را داشته باشد از آب حقیقت علم و حکمت سیراب شده است!