35 کشور عضو شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حالی روز گذشته به درخواست امریکا برای بررسی روند اقدامات اخیر ایران مبنی بر کاهش بخشی از تعهدات هستهایاش از جمله عبور از ذخایر مجاز اورانیوم غنی شده و همچنین افزایش سطح غنی سازی از 3.67 به سطوح بالاتر تشکیل جلسه داده اند، که اقدام امریکا برای برگزاری چنین نشستی را میتوان فرار رو به جلوی این کشور توصیف کرد. امریکا در شرایطی به دیپلماسی پنهان با شماری از کشورهای عضو آژانس برای همراه کردن آنها جهت ایجاد اجماع جدید از طریق مجرای این نهاد بینالمللی روی آورده است که به نظر میرسد این اقدام از دو منظر با شکست حتمی روبهرو میشود.
آژانس بعد از دستیابی ایران و کشورهای 1+5 به توافق هستهای به عنوان یک رکن ناظر بر روند اجرای تعهدات هستهای ایران تعیین شد و مقرر شد با ارائه گزارشهای ماهانه، 5 کشور مقابل ایران را از میزان پایبندی آن به این توافق مطلع سازد.
در این میان آژانس حق ورود و موضعگیری پیرامون تحولات جاری میان کشورمان و اعضای کنونی برجام را ندارد به این معنا که اعضای شورا در نشستی که به درخواست امریکا برگزار شده است، نمیتوانند درباره اقدامات متقابلی که ایران در چارچوب برجام در پیش گرفته است، اعلام موضع کرده و پیرامون آن تصمیمگیری کنند. چه اگر امکان قانونی این اقدام وجود داشت آن وقت پیش از ایران، بایستی خروج یکجانبه امریکا از برجام مورد بررسی قرار میگرفت و امریکا باید پاسخگوی اقدامات عهدشکنانه خود میبود.
از سوی دیگر این نشست در شرایطی برگزار شد که ایران و اروپا در هنگامه رایزنی برای حفظ برجام قرار دارند. رایزنیهایی که در نتیجه کارشکنیهای مستمر دولتمردان امریکایی و موج تحریمهای گسترده این کشور به وجود آمده است و حالا درست در بحبوحه یافتن راهکار برای نجات برجام، امریکا تلاش میکند، نوک پیکان اتهامات را بدون استناد به یک مدرک قابل اعتبار به سمت و سوی ایران بچرخاند.
واضح است در شرایطی که آژانس پیش از آن 14 بار بر پایبندی تمام و کمال ایران به تعهدات برجامیاش حتی در دوره یک ساله پس از خروج امریکا از برجام مهر تأیید زده است، امریکا محمل خوبی برای ایجاد اجماع علیه ایران نیافته است.
این کشور قصد دارد از طریق دیپلماسی پنهان با کشورهای عضو شورای حکام و طرح اتهامات جدید در زمینه فعالیتهای هستهای ایران، پرونده هستهای ایران را پس از تصویب قطعنامه شورای حکام به شورای امنیت ببرد تا مجدداً ذیل فصل هفتم منشور، جامعه بینالملل را علیه ایران همراه کند.
پیداست این تلاش در موقعیتی که کشورهای بزرگ اروپایی برای پیدا کردن راه کاهش تنش میان ایران و امریکا و همچنین عملیاتی کردن ساز و کار تسهیل تجارت با تهران تلاش میکنند، راه به جایی نخواهد برد.
بویژه که تصمیمات در شورای حکام بر اساس رأی اجماعی 35 کشور عضور شورا اخذ میشود و به نظر میرسد طیف زیادی از این کشورها که از یکجانبهگرایی امریکا نسبت به برجام دل خوشی ندارند، بر خواسته امریکا دست رد بزنند.
*کارشناس مسائل بینالملل
انتهای پیام/*