حمله روسیه به اوکراین امروز پنجشنبه چهارم فروردین یک ماهه شد. شاید وقت آن رسیده باشد که ولادیمیر پوتین تا دیر نشده روسیه را از گرداب جنگی که برنده ای نخواهد داشت برهاند. آمریکا و غرب اصلا شایسته چنین هدیه مفت و مجانی ناشی از بی تدبیری پوتین نبوده و نیستند.

یک ماه قبل مصادف با پنجم اسفند ماه 1400، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه تصور می کرد که ظرف یک هفته، با تصرف کی‌یف‌ پایتخت اوکراین، با دست پر و پیروز از میدان نبرد اوکراین خارج می‌شود و یا حداقل ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین را سرنگون می کند و ارتش اوکراین را زمینگیر، اما امروز پس از یک ماه با مقاومت ارتش و مردم اوکراین، این ارتش پوتین است که زمینگیر شده و سراسیمه به دنبال یافتن راهی است تا آبرومندانه از خاک اوکراین خارج شود!

سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه چند روز پس از لشکرکشی به خاک اوکراین، اعلام کرد که هدف اصلی عملیات نظامی این کشور در اوکراین دفاع از روسیه در برابر تهدید نظامی غرب است و نیروهای روسی تا رسیدن به اهداف اعلام شده به ماموریت خود ادامه خواهند داد.

اکنون پس از یک ماه از آغاز جنگ اوکراین، به نظر می رسد بی تدبیری و اشتباه محاسباتی پوتین، خطای مرگباری را برای روسیه رقم زده است،؛سیل تحریم های جهانی، اقتصاد روسیه را فلج کرده و بجز چند کشور انگشت شمار، هیچ کشور دیگری حمله روسیه به اوکراین را تایید نکرده است.

مردم جهان روسیه را به قدرت نظامی اش می شناختند، اما این قدرت نظامی اکنون در اوکراین زمینگیر شده است. اینکه روسیه در لشکرکشی به اوکراین فریب غرب را خورده است یا رهبری کرملین اشتباه محاسباتی کرده است در ماههای آینده روشن خواهد شد، اما در این شکی نیست که شخص پوتین و سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه اشتباه مرگباری مرتکب شده اند و اعتبار و ابهت روسیه در کنار خانه ها و دیوارهای ویران شده اوکراین، شکسته شده است.

اکنون پوتین که روزگاری رویای اتحاد مجدد روسیه بزرگ را در سر داشت، خود را فریب خورده غرب می بیند و تلاش می کند تا در میان محاصره امواج تحریم های بین المللی و اعتراضات داخلی و سقوط اقتصاد و روبل روسیه، آبرومندانه از اوکراین خارج شود.

پوتین باید می دانست که قدرت تجهیزات ‌سنگین زرهی و مرگبار، سلاح های پیشرفته و فوق مدرن ارتشِ یأجوج و مأجوج روس ممکن است در اوکراین زمین سوخته به ارمغان آورد اما هرگز نمی تواند مقاومت ارتش و ملت اوکراین را در هم بشکند. حتی تهدید به نفت 300 دلاری، تهدید به استفاده از بمب اتمی و وارد شدن در جنگ جهانی سوم هم دیگر نمی تواند موفقیتی برای پوتین به ارمغان آورد.

به نظر، در شرایطی که سیاست های یکجانبه آمریکا، غرب و ناتو در آستانه فروپاشی جهانی بود،  پوتین با تهاجم نظامی به اوکراین، غرب را از فروپاشی سیاسی نجات داد و روسیه را در پرتگاه سقوط قرار داد. 

ارتش اوکراین مدعی است بین هفت هزار تا 15 هزار سرباز روسیه طی یک ماه حمله روسیه به اوکراین کشته شده و اکنون ماشین نظامی روسیه زمینگیر شده است، روسیه بعد از روز دوم مارس آمار رسمی از شمار کشته های خود ارائه نکرده است، اما در آن زمان تعداد سربازان جان باخته را حدود ۵۰۰ نفر اعلام کرد. این در حالی است که روسیه طی ده سال اشغال افغانستان حدود ۱۵ هزار کشته داد.

رئیس جمهور اوکراین در جدیدترین سخنرانی ویدئویی خود برای چندمین بار گفت « ما تا آخر می جنگیم، ما برای آزادی میهن خود ایستاده ایم، گفتگوهای صلح با روسیه برای پایان دادن به این جنگ دشوار بود.»

ولودیمیر زلنسکی تاکید کرد «این هفته سه نشست مهم در اروپا و با حضور جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برگزار می شود: نشست سران گروه ۷، ناتو و اتحادیه اروپا. بسته های جدید تحریم و کمک های جدید. ما تا جاییکه بتوانیم تا آخر می جنگیم.»

رئیس جمهور اوکراین ضمن تقدیر از مقاومت مردم اوکراین اعلام کرد ،"اوکراینی‌ها کشور خود را به دشمن نمی‌دهند. باز پس‌گیری هر وجب از خاک کشور ما، یک گام به سمت پیروزی است."

در مقاله ای که ده روز قبل از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین با عنوان (اشغال اوکراین جنگی که برنده ای ندارد) نوشتم، تصریح کردم که «در صورت تحقق این جنگ ناخواسته و نانوشته، ولادیمیر پوتین و جو بایدن متهمان اصلی و درجه اول آن به دلیل ناکارآمدی سیاسی خواهند بود.

بسته شدن پنجره دیپلماسی سازنده، باز شدن درهای وخیم فلاکت و کشتار را در پی دارد، آیا وجدانهای بیدار قادرند آتش این حماقت قرن را به گلستان تبدیل کنند و پیام آور صلح و دوستی باشند؟»

به نظر، اشتباه پوتین و وزیر دفاع روسیه این است که دیپلماسی را فدای میدان نبرد کردند، در حالی که میدان نبرد را نیز با سربازان متردد، توجیه نشده و بدون انگیزه چچنی و روسی پر کردند!

این اشتباه راهبردی، مشت پوتین را باز کرد و زمینه را برای آمریکا و غرب فراهم کرد تا با انگیزه بالا و در کمترین زمان به تحریم های گسترده روی آورده و با کمک های هدفمند نظامی و مالی به اوکراین، جنگ روسیه و اوکراین را به سمت فرسایشی شدن بکشانند زیرا می دانند که فرسایشی شدن جنگ برای ارتش روسیه، سم مهلک است. 

شاید وقت آن رسیده باشد که ولادیمیر پوتین از این بیراهه برگردد و تا دیر نشده روسیه را از گرداب جنگی که برنده ای نخواهد داشت برهاند. آمریکا و غرب اصلا شایسته چنین هدیه مفت و مجانی ناشی از بی تدبیری پوتین نبودند. 

به نظر، در صورت ادامه لجاجت پوتین، دیر یا زود، خشم مردم روسیه از پیامدهای سهمگین این جنگ بیهوده گریبان پوتین و جنگ سالاران روسیه را خواهد گرفت و در سطح بین المللی نیز روسیه هم از اوکراین با حقارت خارج خواهد شد و هم شبه جزیره کریمه به دامن اوکراین باز خواهد گشت.

*کارشناس مسائل سیاسی و عضو شورای سردبیری ایصال