امریکا در پیش‌نویس اصلاح‌شده این قطعنامه ضد‌ایرانی از خواسته‌های قبلی خود مبنی بر تمدید تحریم‌ها برای مدت نامحدود عقب‌نشینی کرده و از اعضای شورای امنیت خواسته است که این تحریم‌ها را دست‌کم تا زمانی که تصمیم جدیدی اتخاذ شود، تمدید کنند.

روشـــن‌ترین تفســـیر از اقدام امریکا برای تغییر پیــش‌نویـــس قطـــــعنامه تحریــم تسلیحاتی ایران، عدم موفقیت این کشور در اجماع‌سازی برای اقدام حداکثری است که می‌خواست طبق پیش‌نویس قبلی انجام دهد.

تا اینجا از مجموعه اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد فقط سه عضو یعنی امریکا در یک سو و چین و روسیه نیز در سوی دیگر رأی قطعی خود درباره این قطعنامه را اعلام کرده‌اند.

بنابراین می‌توان این تفسیر صریح را از اقدام امریکا برای تغییر پیش‌نویس قطعنامه داشت که این کشور نتوانسته حداقل همراهی ممکن را در میان 12 کشور دیگر عضو شورای امنیت پیدا کند.

اما به لحاظ محتوایی نیز پیش‌نویس جدیدی که امریکا از قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران ارائه کرده را باید یک «فریب» و «دغل» دیپلماتیک از سوی این کشور دانست.

اساس و بنیان پیش‌نویس قبلی این بود که تحریم‌های تسلیحاتی ایران برای مدت نامحدودی ادامه پیدا کنند.  

امریکا در پیش‌نویس اصلاح‌شده این قطعنامه ضد‌ایرانی از خواسته‌های قبلی خود مبنی بر تمدید تحریم‌ها برای مدت نامحدود عقب‌نشینی کرده و از اعضای شورای امنیت خواسته است که این تحریم‌ها را دست‌کم تا زمانی که تصمیم جدیدی اتخاذ شود، تمدید کنند.

به لحاظ محتوای حقوقی و از نظر عملیاتی این تغییر دقیقاً تکرار همان خواسته پابرجا ماندن تحریم‌های تسلیحاتی ایران برای مدت نامحدود است.

چرا که اگر این قطعنامه به تصویب برسد در نهایت امریکا همواره و برای زمان نامحدود امکان وتوی هر گونه قطعنامه‌ای در جهت رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران را خواهد داشت.

بر همین اساس به نظر می‌رسد امریکایی‌ها در صدد فریب دادن اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد در این خصوص هستند، هرچند که بعید است این مورد مهم از چشم دیپلمات‌های کشورهای عضو شورای امنیت دور بماند.

با توجه به اینکه روح پیش‌نویس قطعنامه قبلی به شکلی که اشاره شد در پیشنهاد جدید امریکا تکرار شده، تعدیل و تغییر موارد دیگر اساساً نباید مهم انگاشته شوند و ضروری است بر این موضوع تأکید شود که امریکا هر چند متوجه شده که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد گرایش مثبت و موافقی با نظر او درباره تحریم‌های تسلیحاتی ایران ندارند و همین هم باعث تغییر در پیش‌نویس این قطعنامه شده، اما همزمان نمی‌خواهد از موضع تخاصم خود در این موضوع نیز عقب‌نشینی کند.

این وضعیت باید هشدار دوباره‌ای باشد برای بازیگران عرصه بین‌الملل و خصوصاً اروپایی‌ها.

چرا که امریکای ترامپ حتی در موضع ضعف نیز حاضر به پایان دادن به سیاست یکجانبه‌گرایی خود نیست.

با این همه اما اگر حتی تعدیل‌هایی جدی در قطعنامه پیشنهادی امریکا صورت می‌گرفت هم به نظر نمی‌رسید که بتوانیم در جلسه آتی شورای امنیت سازمان ملل متحد شاهد تصویب آن باشیم.

چه اینکه موضع روسیه و چین در این خصوص به صورت کاملاً واضح و علنی، موضع مخالف است. اما چیزی که می‌تواند در نشست آتی شورای امنیت اهمیت داشته باشد، موضع کشورهای اروپایی و خصوصاً انگلیس و فرانسه است.

نه از این جهت که این موضع تغییری در سرنوشت قطعنامه پیشنهادی امریکا ایجاد می‌کند، بلکه از این رو که نشان خواهد داد استقلال اروپایی‌ها از امریکا، خصوصاً در موضوع ایران تا چه اندازه است.

اروپایی‌ها هم به شکلی موافق ادامه تحریم‌های تسلیحاتی ایران هستند. اما خواسته آنها دو تفاوت عمده با خواسته امریکا در همین خصوص دارد؛ اول اینکه آنها می‌گویند که از نظر زمانی باید تمدید قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران نه برای مدت نامحدود بلکه فقط برای سه سال انجام شود. ثانیاً معتقدند این تحریم باید فقط بخشی از تجهیزات نظامی و تسلیحات را در بر بگیرد.

اما هیچ‌کدام از این خواسته‌های اروپایی‌ها در پیش‌نویس قطعنامه امریکا لحاظ نشده و از همین رو رأی آنها نشان خواهد داد که در این مدت چقدر توانسته‌اند برای حفظ استقلال سیاسی خود از امریکا موفق باشند.

خصوصاً اینکه می‌دانیم اخیراً ترامپ بابت این قطعنامه شخصاً رایزنی‌هایی با مکرون، رئیس جمهوری فرانسه داشته و همین اقدام هم اهمیت موضوع برای امریکا را نشان می‌دهد و هم نشان از وجود سطحی از تفاوت‌نظرهای جدی بین اروپا و امریکا در این مسأله دارد.

بر همین اساس است که با رأی اروپایی‌ها باید ببینیم این تلاش‌ها به کجا کشیده. چرا که رأی مثبت آنها به این قطعنامه هر چند در سرنوشت این موضوع تفاوتی ایجاد نمی‌کند اما می‌تواند برای موضوعات بعدی در رابطه با برجام و حفظ آن نشانه‌های پر اهمیتی به همراه داشته باشد.

*کارشناس سیاست خارجی

انتهای پیام/*