وزیر امور خارجه کشورمان در نشست عالی‌رتبه سال ۲۰۲۵ کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل متحد گفت: عدم رعایت تعهدات الزام‌آور قانونی مربوط به خلع سلاح هسته‌ای به ویژه بر اساس ماده ۶ معاهده ان‌پی‌تی، منجر به تضعیف رژیم خلع سلاح و کنترل تسلیحات می‌ شود و لازم است جامعه بین‌المللی، کشورهای دارای تسلیحات هسته‌ای را در قبال تعهدات حقوقیِ بین المللی خود پاسخگو کند.

به گزارش سرویس بین الملل ایصال نیوز، سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان که در ساعات پایانی روز یکشنبه ۵ اسفندماه، وارد ژنو، مقر اروپایی سازمان ملل متحد شد، امروز، دوشنبه در نشست عالیرتبه کنفرانس خلع سلاح این سازمان سخنرانی کرد. این کنفرانس یکی از مهم‌ترین رویدادهای بین‌المللی در حوزه امنیت جهانی و کنترل تسلیحات است. این نشست با سخنرانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد آغاز شد و در جریان آن، اهداف و اولویت‌های این دوره مشخص خواهدشد.

سیدعباس عراقچی در بخش عالی نشست کنفرانس خلع سلاح، ضمن ابراز نگرانی از تهدید جدی سلاح‌های هسته‌ای و عواقب فاجعه‌بار انسانی و زیست محیطی، خواستار حفظ موضوع خلع سلاح هسته‌ای به عنوان بالاترین اولویت سازمان ملل متحد و جامعه جهانی شد.

وزیر خارجه با اشاره به اینکه گسترش تهدیدآمیز مناقشات مسلحانه در بستر تنش‌های ژئوپلیتیک، جهان ما را به ورطۀ آشوب‌های بیشتر می‌کشاند، گفت: به نام امنیت، مبالغ هنگفتی صرف تولید سلاح می‌شود و دور باطلِ ناامنی، نفرت کور، خونریزی و از دست رفتنِ جان‌ها را تکرار می‌کند، در حالی که جیب شرکت‌های نظامی-صنعتی به قیمت از دست رفتنِ توسعه و آینده‌ای بهتر پر می‌شود.

هزینه‌های نظامی جهانی به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است

عراقچی با ابراز تاسف از اینکه شاهد افزایش توسل به زور یا تهدید به استفاده از زور، مداخلات نظامی، اقدامات قهریِ یکجانبه و فشارهای سیاسی هستیم، خاطرنشان کرد: بسیاری تعهدات دیرینه به خلع سلاح و کنترل تسلیحات را نادیده می‌گیرند. این روندِ نگران‌کننده‌ای است که باید فوراً معکوس شود.

وی ادامه داد: در عمل، وضعیت کنونی صلح و امنیت بین‌المللی حاکی ازچشم‌اندازی پیچیده و شکننده است که با تنش‌های ژئوپلیتیک فزاینده، مناقشات جاری، گسترش کمّی و کیفیِ تسلیحات هسته‌ای توسط برخی کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای و تهدید مداوم استفاده از این سلاح‌ها مشخص می‌شود.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به هزینه های نظامی جهانی گفت: هزینه‌های نظامی جهانی به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است [با مجموع هزینه‌ای بالغ بر ۲٫۴۴ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۳] که نشان‌دهندۀ افزایش روزافزون نظامی‌سازی در روابط بین‌الملل است. [در عین حال، زرادخانه‌های هسته‌ای همچنان قابل توجه هستند، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون بیش از ۱۲٬۰۰۰ سلاح هسته‌ای در انبارها وجود دارد].

رژیم صهیونیستی سطح بی‌سابقه‌ای از رنج و اندوه را به بار آورده است

عراقچی با اشاره به اقدام های رژیم صهیونیستی در نوار غزه در یک سال و نیم اخیر افزود: ویرانی‌های ناشی از اقدامات رژیم آپارتایدِ اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی فلسطین هولناک‌ترین مورد ثبت‌شدۀ تجاوز، نسل‌کشی، جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت در سدۀ بیست‌ویکم است که هیچ وجدان انسانی‌ نباید آن را تحمل کند. این رژیم سطح بی‌سابقه‌ای از رنج و اندوه را به بار آورده است که منشور سازمان ملل متحد قرار بود از آن جلوگیری کند.

دیپلمات ارشد ایرانی با تاکید بر اینکه این جنگ غیرقانونی غزه را به ویرانه‌ای تبدیل کرده، یادآوری کرد: بیش از ۴۶٬۰۰۰ نفر، عمدتاً کودکان، زنان و سالمندان، [در اثر آن] جان خود را از دست داده‌اند. هرگز چنین تعداد بالایی از خبرنگاران، کارکنان بهداشت و کارمندان سازمان ملل در یک درگیری مسلحانه کشته نشده‌ بودند. جنایات جنگی عمدی، پاک‌سازی قومی، قحطی دسته‌جمعی و مجازات جمعیِ اعمال‌شده از سوی رژیم اسرائیل بی‌مجازات نخواهد ماند.

باید پیامدهای خطرناک یکجانبه‌گرایی را درک کنیم

وزیر خارجه در ادامه افزود: نگرانی‌های این روزها در مورد تهدیداتی که "چندجانبه‌گرایی" با آن روبه‌رو شده،  یکی از مسائل پر تکرار مطرح‌شده توسط بسیاری از کشورهای جهان است، اما هنوز به‌نظر می‌رسد که بسیاری از ملت‌ها از درک میزان تهدید یکجانبه‌گرایی و تأثیرات منفی آن بر زندگی روزمره‌مان دور هستند. ما باید پیامدهای خطرناک یکجانبه‌گرایی را برای صلح و امنیت بین‌المللی درک کنیم و نباید اجازه دهیم که این روند به امری عادی تبدیل شود.

عراقچی در ادامه با اشاره به اینکه  سازمان ملل متحد به ‌منظور نجات نسل‌های آینده از جنگ تأسیس شد، گفت:  در این راستا، بنیان‌گذاران سازمان ملل متعهد شدند به مجموعه‌ای از اصول و اهداف بلندمرتبه که تنها از طریق همکاری و هم‌آهنگی جمعی می‌توان آن‌ها را حفظ و ترویج کرد. یکجانبه‌گرایی در حقیقت واژه‌ای است برای بی‌قانونی و اتکا به قدرت به‌طور افراطی که تهدید جدی برای صلح و امنیت بین‌المللی به شمار می‌آید.

احتمال وقوع جنگ هسته‌ای افزایش یافته است

رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه خاطرنشان کرد: علیرغم افزایش احتمال وقوع جنگ هسته‌ای — که عمدتاً ناشی از تلاش‌های مدرنیزه‌سازی و رقابت‌های تسلیحات هسته‌ای فزاینده است — کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای، به‌ویژه ایالات متحده، بودجه‌های برنامه‌های تسلیحات هسته‌ای خود را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. همزمان، کشورهایی مانند بریتانیا در حال گسترش زرادخانه‌های هسته‌ای خود و کاهش آستانۀ استفادۀ احتمالی از این سلاح‌ها هستند.

وی ادامه داد: آنچه وضعیت موجود را وخیم‌تر می‌کند این است که علاوه بر تضعیف توافق‌های کلیدی کنترل تسلیحات هسته‌ای، شاهد عدم پایبندی گسترده به تعهدات قانونیِ مرتبط با خلع سلاح هسته‌ای، به ویژه ذیل مادۀ ششم معاهدۀ منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) و تعهدات کنفرانس‌های بازنگری این معاهده در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ هستیم.

سلاح‌های هسته‌ای تهدیدی بر موجودیت بشریت به شمار می‌آیند

عراقچی با ابراز تاسف از اینکه هیچ چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای برای تغییر در آیندۀ قابل پیش‌بینی وجود ندارد، خاطرنشان کرد:  جامعۀ بین‌الملل به‌حق انتظار دارد که کشورهای دارندۀ سلاح‌های هسته‌ای در قبال تعهدات خود پاسخگو باشند. در پی ناکامی‌های کنفرانس‌های بازنگری NPT در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۲۲، موفقیت کنفرانس آینده به ارادۀ سیاسی کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای (NWSs) وابسته است.

وی ادامه داد: سلاح‌های هسته‌ای همچنان تهدیدی بر موجودیت بشریت به شمار می‌آیند. استفاده از آنها پیامدهای فاجعه‌بار انسانی و زیست‌محیطی در پی خواهد داشت. بنابراین، خلع سلاح هسته‌ای باید بالاترین اولویت سازمان ملل متحد باشد، همان‌گونه که در نخستین اجلاس ویژۀ خلع سلاح سازمان ملل (SSOD I) دربارۀ آن توافق شده است.

استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای خط ‌قرمز دائمی است

رئیس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای باید همچون خط‌قرمزی باقی بماند، گفت: تنها ضمانت قطعی در برابر استفاده یا تهدید به استفاده از این سلاح‌ها نابودی کامل و قابل تأییدِ آنها همراه با تضمین‌های قانونی عدم تولید، اجتناب از اشتراک‌گذاری هسته‌ای و عدم تشکیل ائتلاف‌های نظامی هسته‌ای است.

وی ادامه داد: علاوه بر این، باید یک کنوانسیون جامع سلاح‌های هسته‌ای مورد مذاکره و تصویب قرار گیرد تا تمام انتظارات دیرینۀ کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای برآورده شود. تا زمان حذف کامل این سلاح‌ها و لازم‌الاجرا شدن چنین کنوانسیونی، تضمین‌های امنیتی منفی بدون قید و شرط و لازم‌الاجرایی باید به کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای ارائه شود.

اسرائیل مسیر ایجاد منطقۀ عاری از سلاح هسته‌ای در خاورمیانه را سد کرده است

وزیر خارجه با اشاره به اینکه مفاهیمی مانند «کاهش خطر هسته‌ای» یا ابتکارات مشابه نباید بهانه‌ای برای تأخیر یا جایگزینی انجام تعهدات مطلق قانونی باشند، گفت: در سطح منطقه‌ای، سلاح‌های کشتار جمعی، از جمله سلاح‌های هسته‌ایِ در اختیار رژیم اسرائیل، همچنان تهدیدی جدی برای صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی به شمار می‌آیند. این رژیم ایجاد منطقۀعاری از سلاح هسته‌ای در خاورمیانه را که توسط ایران در سال ۱۹۷۴آغاز شد مختل کرده و همچنان دیگران را به نابودی هسته‌ای تهدید می‌کند.

عراقچی ادامه داد: نمونۀ آشکار اقدامات غیرقانونی این رژیم پیشنهاد خبیثانۀ «تهدید هسته‌ای جدی علیه ایران» بود که از سوی نخست‌وزیر این رژیم در جریان نشست عالی مجمع عمومی سازمان ملل در ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۳ مطرح شد. طنز تلخ ماجرا اینجاست که وزیر میراث فرهنگی اسرائیل نیز به پیروی از جنگ‌افروزی‌های رئیس خود، بی‌شرمانه همان تهدید را علیه غزه تکرار کرد.

جامعه بین المللی باید اسرائیل را پاسخگو کند

رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اینکه ما قاطعانه این اقدام و موضع غیرقانونی، غیرمشروع و غیرمسئولانه را محکوم می‌کنیم، خاطرنشان کرد:  جامعۀ بین‌المللی باید این رژیم را پاسخگو بداند و از آن بخواهد که از داشتن سلاح‌های هسته‌ای صرف‌نظر کند، به عنوان یک کشور فاقد سلاح هسته‌ای به NPT بپیوندد و تمام تأسیسات و فعالیت‌های هسته‌ای خود را تحت پوشش جامع پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) قرار دهد.

وی ادامه داد: بدون شک، بایسته است توجه جدی مشابهی نیز به سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی مبذول گردد. شایان ذکر است که ما نگران تهدید ناشی از استفادۀ تروریست‌ها یا رژیم اسرائیل از این دو نوع سلاح هستیم، زیرا این رژیم به هیچ یک از این کنوانسیون‌ها ملحق نشده است. علاوه بر این، ما نباید خطرات ناشی از فناوری‌های جدید را نادیده بگیریم، زیرا این فناوری‌ها توانایی مختل کردن ثبات و امنیت جهانی را دارند.

باید از هرگونه تلاش برای تفسیر یا اِعمال اقدامات قهریِ یکجانبه پرهیز شود

عراقچی افزود: با توجه به اینکه برخی، فضای ماورای جو و فضای سایبری را تسلیحاتی کرده‌اند، ما موضع قاطع خود را در مورد استفادۀ صلح‌آمیز و انحصاری از آنها تکرار می‌کنیم. ابزارهای قانونی الزام‌آوری باید تدوین شود تا اطمینان حاصل گردد که این حوزه‌ها به طور انحصاری برای اهداف صلح‌آمیز اختصاص یافته‌اند. همچنین، از هرگونه تلاش برای تفسیر یا اِعمال اقدامات قهریِ یکجانبه که حقوق مسلّم کشورها در این حوزه‌ها را نقض می‌کند باید اجتناب گردد.

وزیر خارجه با تاکید بر اینکه ایران همچنان به اجرای تعهدات بین‌المللی خود کاملاً متعهد است، گفت:  سال گذشته، ریاست ما بر کنفرانس خلع سلاح، با همکاری کشورهای عضو، به عبور از بن‌بست طولانی‌مدت برنامۀ کار از طریق ایده‌های جدید کمک کرد. در آغاز سال جاری، خوشحال شدم که شاهد گسترۀ همکاری‌های ثمربخش میان کشورهای عضو باشم و امیدوارم این همکاری‌ها منجر به آن شود که کنفرانس خلع سلاح گامی موفقیت‌آمیز بردارد که مدت‌هاست به تعویق افتاده است.

پیشرفت در صلح و امنیت ملی؛ مستلزم تعادل میان منافع ملی و مسئولیت های جمعی

وی با اشاره به اینکه جهان در نقطۀ عطفی حیاتی قرار دارد که در آن صلح، خلع سلاح و همکاریِ بین‌المللی باید بر نیروهای ویرانگرِ خشونت مسلحانه و اشاعۀسلاح‌های کشتار جمعی پیروز شوند، ادامه داد:  در این چارچوب، دستیابی به پیشرفت معنادار در صلح و امنیت بین‌المللی مستلزم تعادل میان منافع ملی و مسئولیت‌های جمعی است.

وزیر خارجه ایران در پایان سخنانش در این نشست گفت: مشارکت ایران در تلاش‌های جهانیِ عدم گسترش سلاح‌های کشتار جمعی منوط به توجه به نگرانی‌های امنیتی مشروع آن و در عین حال پایبندی به تعهدات بین‌المللی‌اش است. ما از جامعۀ بین‌الملل می‌خواهیم که در تلاشی جمعی برای تضمین دستیابی به جهانی امن‌تر متحد شوند و ما آماده‌ایم که نقش سازندۀ خود را در تحقق این هدف متعالی ایفا کنیم. ما این امر را به نسل‌های آیندۀ خود مدیون هستیم.

کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل متحد که در سال ۱۹۷۸ میلادی ایجاد شده است، تنها نهاد مذاکراتی چندجانبه بین‌المللی شامل ۵۶ دولت از حیث نظامی مهم از جمله کشورمان در زمینه خلع سلاح و کنترل تسلیحات است که وظیفه مذاکره برای انعقاد معاهدات بین‌المللی ناظر بر این حوزه را بر عهده دارد. هر ساله، بخش عالی‌رتبه کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل، در اواخر ماه فوریه (اوایل اسفند) در ژنو برگزار می‌شود. در این نشست، مقامات عالی‌رتبه کشورهای عضو ضمن طرح مواضع ملی خود در خصوص موضوعات مهم در حوزه صلح و امنیت بین المللی و خلع سلاح و کنترل تسلیحات، به رایزنی و تبادل نظر با یکدیگر می‌پردازند.

انتهای پیام/*