توسعه فرهنگی یکی از نیازهای اصلی توسعه اقتصادی است که سیستان و بلوچستان با قرارگرفتن در کانون توجه دولتمردان در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسیر بالندگی فرهنگی را سریعتر طی می کند.

به گزارش ایصال نیوز به نقل از ایرنا، سیستان و بلوچستان استانی با تاریخ و تمدنی ژرف است که غنای فرهنگی آن شاید از پهناوری مساحتش نیز بیشتر باشد. 
استانی با اقوام و مذاهب گوناگون که هر یک سرمایه ای غنی برای فرهنگ و تمدن کشور محسوب می شود.
این درحالی است که قبل از انقلاب اسلامی این ظرفیت عظیم ‌فرهنگی در سایه ناامنی و دوری از مرکز مغفول مانده بود اما با پیروزی انقلاب اسلامی و توجه به مذاهب و اقوام مختلف در جامعه، این استان نیز همانند دیگر استان های کشور مورد توجه قرار گرفت و امروز پس از چهل سال می توان ابعاد مختلف توسعه فرهنگی را در این استان مشاهده کرد.
افزایش نرخ باسوادی، جذب هزاران کودک بازمانده از تحصیل، توجه به قابلیت های فرهنگی همچون هنرمندان، صنایع دستی، میراث فرهنگی و اماکن گردشگری مخصوصا در چند سال اخیر و توجه ویژه به نقش بانوان در عرصه های مختلف توسعه و پیشرفت نمونه ای کوچک از اقداماتی است که برای بالندگی فرهنگی این استان تاکنون انجام شده است.
از آنجایی که حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی نیازمند پشتیبان و در واقع پیش نیازی به نام فرهنگ است بنابراین توسعه فرهنگی سبب حل ریشه ای این مشکلات خواهد شد.

**نرخ 76 درصدی باسوادی سیستان و بلوچستان دستاورد انقلاب اسلامی
نرخ باسوادی افراد 6 ساله و بالاتر در سیستان و بلوچستان از 29.2 درصد قبل از پیروزی انقلاب به 76 درصد کنونی نشان از عزم جدی این نظام الهی به تحقق عدالت آموزشی در این خطه از ایران اسلامی دارد.
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی سیستان و بلوچستان از نظر نرخ باسوادی، سرانه فضای آموزشی، تراکم کالبدی، نسبت دانش آموز به کلاس دایر و نسبت دانش آموز به کارکنان در وضعیت خیلی نامطلوبی قرار داشت.
در سایه انقلاب شکوهمند اسلامی برای برخورداری همه افراد جامعه از نعمت علم و دانش بسیاری از مشکلات مرتفع شد اما همچنان با گذشت سال های متمادی عمق محرومیت به حدی است که تلاش های بیشتری را می طلبد.
مدیر کل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: نرخ باسوادی زنان در سال 57 در این استان 19.05 و نرخ باسوادی مردان 39.21 درصد بود که اختلاف 20.16 درصدی بین آنان دیده می شد.
علیرضا نخعی افزود: در پرتو انقلاب اسلامی و توجه ویژه مسئولان نظام جمهوری اسلامی به تعلیم و تربیت مردم این دیار هم اینک نرخ باسوادی در زنان سیستان و بلوچستان به 71 و مردان به 81 درصد رسیده است که اختلاف باسوادی بین این دو جنس را به 10 درصد کاهش داده است.
وی ادامه داد: همچنین از نظر سرانه فضای آموزشی سال 57 این سرانه 1.69 متر مربع به ازای هر دانش آموز بود که با رشد معادل 1.68 به 3.37 متر مربع در سالجاری رسیده است.
نخعی گفت: همچنین در نسبت دانش آموز به کلاس دایر شاهد رشد در سیستان و بلوچستان بودیم به طوری که از 28.66 نفر در هر کلاس در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی هم اینک به 24.90 نفر به ازای هر کلاس درس رسیده ایم.
وی گفت: همچنین سال 57 نسبت دانش آموز به کارکنان معادل 20.95 نفر بوده که امسال به 16.85 نفر رسیده است.

**خانواده، اصلی‌ترین دلیل محرومیت کودکان بازمانده از تحصیل در سیستان و بلوچستان
مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان اصلی‌ترین دلیل محرومیت از تحصیل کودکان در استان را خانواده‌ هایی می ‌داند که ترجیح می‌ دهند کودک به جای درس خواندن کار کند.
وی افزود: مثلا خانواده پرفرزند که مشکلاتی دارد و زندگی روستایی برای آنها سخت است ترجیح می‌ دهد که کودک به‌ جای درس خواندن کار کند، یا در بعضی مناطق و روستاها خانواده ‌ها به ویژه در جنوب استان با نگاه مذهبی و تحت تاثیر روحانی محلی ترجیح می ‌دهند کودک را به مدرسه دینی بفرستند که خیلی تلاش کردیم این افراد را هماهنگ کنیم تا کودک هر دو آموزش را با هم داشته باشد و اعلام کردیم که حاضریم مدرسه را در محل مدرسه دینی دایر کنیم تا کودکان و نوجوانان هر دو آموزش را فراگیرند که در آینده بتوانند تحصیلات عالی هم داشته باشد و در خیلی از روستاها، حوزه علمیه تبدیل به مدرسه شده است.
نخعی بیان کرد: نهضت جذب کودکان بازمانده از تحصیل را آغاز کردیم و طی چهار سال، 180هزار دانش ‌آموز به آمار استان اضافه شده ‌اند که از این تعداد حداقل 100 هزار نفر بازمانده از تحصیل بودند، یعنی به دلایل مختلف در مدرسه حاضر نبودند و یا تجربه حضور در مدرسه را نداشتند.
وی گفت: امسال 300 مدرسه جدید به مدارس اضافه شده و حتی با پنج نفر دانش ‌آموز هم مدرسه راه ‌اندازی کردیم با همه تلاش‌ها باز هم تعدادی در مدرسه حضور ندارند.
وی افزود: برای مسیرهای طولانی سرویس در نظر گرفتیم و ظرفیت مدارس شبانه ‌روزی را به حداکثر رساندیم تا تعداد بیشتری از آن استفاده کنند.
مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان اظهار داشت: برخی خانواده ‌ها معتقدند تحصیل ابتدایی کافیست و اجازه حضور در مقطع متوسطه را ندادند برای این افراد سیستم آموزش از راه دور ایجاد کردیم. 
وی گفت: به کمک خیرین 20 هزار بسته حمایتی بین دانش‌ آموزان و خانواده ‌های کم ‌بضاعت توزیع شد که این کار هر سال انجام می ‌شود و این کمک‌ ها باعث شده بخشی از بازماندگی تحصیل جبران و قدم ‌های موثری در این زمینه برداشته شود.

** 28 هزار و 566 نفر فاقد شناسنامه در سیستان و بلوچستان سجل دریافت کردند
مدیر کل ثبت احوال سیستان و بلوچستان گفت: با وجود سابقه طولانی و قدمت ثبت احوال در استان و اجرای طرح های مختلف در سال های دور کماکان افرادی مدعی داشتن تابعیت ایرانی و فاقد شناسنامه هستند.
رضا راحت دهمرده اظهار داشت: تا پایان مهر امسال هشت هزار و 500 پرونده فاقدان شناسنامه در سیستان و بلوچستان بررسی شد که از این تعداد 6هزار و 905 نفر تابعیت آنان تایید و هزار و 100 پرونده تابعیت ایرانی شان تایید نشده است.
وی افزود: برای حل مشکل فاقدان شناسنامه، این افراد باید با استفاده از مستندات لازم در اداره ثبت احوال تشکیل پرونده دهند و مستندات مربوط به اثبات نسب از جانب پدر ضرورت دارد.
مدیر کل ثبت احوال سیستان و بلوچستان ادامه داد: بر اساس قانون برای فرزندی که دارای مادر ایرانی و پدر خارجی است امکان تشکیل پرونده در ثبت احوال وجود ندارد و این افراد باید برای کسب تابعیت به اداره کل امور اتباع و مهاجران خارجی مراجعه کنند.
از آنجایی که به سبب همجواری سیستان و بلوچستان با چند کشور همسایه شماری از اتباع خارجی اقدام به تهیه استشهاد محلی و غیره برای دریافت شناسنامه و گرفتن تابعیت ایرانی می کنند به ناچار دستگاههای دست اندرکار باید دقت زیادی در شناسایی هویت افراد انجام دهند به همین دلیل زمان رسیدگی به برخی پرونده ها طولانی می شود با این وجود تلاش برای کاهش زمان رسیدگی همچنان ادامه دارد.

** پتانسیل سیستان و بلوچستان برای جذب میلیون ها گردشگر
استان سیستان و بلوچستان با داشتن حدود 9 هزار آبادی، 6 هزار و 500 روستای دارای سکنه و سکونت بیش از 51 درصد جمعیت آن در روستاها از نظر پوشش فضای روستایی رتبه مناسبی را در سطح کشور داراست.
مردم سیستان و بلوچستان به ویژه جمعیت بیش از یک میلیون و 400 هزار نفری روستایی استان مهمان را حبیب خدا می دانند و آنچنان علاقه مند به مهمان هستند که اگر تمام دارایی شان تنها یک گوسفند باشد همان را برای پذیرایی از مهمان ذبح می کنند.
وجود اقلیم متفاوت روستایی، آداب و رسوم، منازل خشتی و گلی و کپرهای زیبا با محیط طبیعی بکر و دیدنی، صنایع دستی، آداب و رسوم خاص فرهنگی، آثار باستانی و تاریخی، غذا و طبیعت متفاوت با سایر نقاط کشور، در کنار مهمان نوازی و خونگرمی مردم این استان سبب شده که همه ساله تعداد زیادی مسافر و گردشگر داخلی و خارجی به این منطقه سفر کرده و علاقه مند به شناخت فرهنگ این مردمان و دیدن مناظر این استان باشند.
فرش های دستباف، جاجیم، گلیم، سوزن دوزی، سکه دوزی، آیینه کاری، حصیر بافی، پرده بافی با استفاده از نی، کوزه و سفال از جمله صنایع دستی بی نظیر روستاییان سیستان و بلوچستان و مواد غذایی ارزشمند و ارگانیک چون شیر دام به ویژه شتر، دوغ از مشک، روغن حیوانی، مَسکه(کره محلی)، کشک زرد، قُروت، تنورچه، قورمه، آبگوشت و چامپ و انواع شیرینی های مقوی مانند کلوچه، تجگی(سمنو)، خرما لندو و چنگالی از دیگر جذابیت های این استان است.
منطقه سیستان با پنج شهرستان زابل، هیرمند، زهک، نیمروز و هامون در شمال استان سستان و بلوچستان با قدمت چند هزار ساله یکی از مراکز مهم گردشگری به ویژه گردشگری تاریخی است این منطقه دارای مراکز دیدنی بسیاری از جمله قلعه ها، موزه ها، جنگل ها، رودها و تالاب ها در هنگام ترسالی، زیارت گاه و سایر آثار و مراکز دیدنی است.
از جمله روستا های هدف گردشگری در سیستان روستای تاریخی قلعه نو است این روستا به علت نوع معماری و استفاده از مصالح سنتی عنوان ماسوله جنوب شرق کشور را به خود گرفته و از روستاهای دیدنی استان است.
قلعه نو تنها روستایی در سیستان و بلوچستان است که 100 درصد معماری منازل آن قدیمی و از خشت و گل ساخته شده و با همان سبک ویژگی خود را حفظ کرده است.
ارگ محمدحسین خان نارویی نژاد با قدمت 160ساله و زیربنای بیش از هزار و 500 مترمربع در 2 طبقه از بناهای تاریخی و مهم این روستا است. 
قلعه نو، روستای نمونه هدف گردشگری در پنج کیلومتری جاده زهک به زاهدان واقع شده و در تاریخ 12 بهمن 85 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. 
شهر سوخته، دهانه غلامان، کوه خواجه، آتشکده کروکویه، قلعه رستم، زاهدان کهنه، آس بادهای کهن و دهها اثر باستانی و تاریخی به یکجا در شمال سیستان و بلوچستان همواره آماده پذیرایی از مسافران و گردشگران هستند.
خاش یکی از شهرستانهای مرکزی استان سیستان و بلوچستان با داشتن جاذبه های دیدنی فراوان مانند کوه آتشفشانی نیمه فعال تفتان، گل فشان پیرگل، رودخانه های زیبای کارواندر و ایرندگان و آثار متعدد و پرشمار طبیعی و تاریخی دیگر و همچنین مردم مهمان نواز و نوع دوست همواره میزبان شایسته ای برای مسافران و گردشگران است.
وجود چشمه های آب گرم، طبیعت زیبا و با نشاط در کنار روستاها و چادرهای دامداران با موادلبنی طبیعی و سنتی مانند شیر و دوغ و روغن حیوانی گردشگران بومی و غیر بومی و داخلی و خارجی را مجذوب این منطقه کرده به گونه ای که در هر فرصتی به ویژه تعطیلات نوروزی و تابستان به این منطقه سفر می کنند. 
زیبایی های منحصر بفرد کوه آتشفشانی 4050 متری و نیمه فعال تفتان بام شرق ایران به عنوان یک سرمایه ارزشمند از دور رخ نمایی می کند و همه ساله هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود فرا می خواند.
سراوان با سنگ نگاره های باستانی، ایرانشهر با قلعه های زیبای تاریخی، سرباز با باغ های بزرگ میوه های گرمسیری، نیکشهر و قصرقند و فنوج با مناظر طبیعی بکر و مردمی مهربان و خونگرم، کنارک و چابهار با ساحل زیبا و مناظر بکر طبیعی و تاریخی منطقه بلوچستان را به نگین زیبای گردشگری تبدیل کرده و هر ساله پذیرایی هزاران مسافر و گردشگر هستند.

** ثبت هزار و 800 اثر باستانی و تاریخی سیستان و بلوچستان
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان اظهار داشت: این استان با داشتن آثار جهانی و تنوع جغرافیایی و فرهنگی ظرفیت و توانمندی جذب سالانه میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی را دارد.
علیرضا جلال زایی گفت: عامل بازدارنده بسیار مهم در این استان نداشتن زیرساخت های کامل و حتی نیمه کاملی است که ضرورت حضور سرمایه گذاران بخش خصوصی برای ایجاد آنها را دو چندان کرده است.
وی افزود: هم اینک حدود هزار و 800 اثر ثبت شده ملی و سه اثر ثبت شده جهانی «شهر سوخته، سفال کلپورگان و بیایان لوت(به صورت مشترک با سایر استانهای کویری)» متعلق به سیستان و بلوچستان است.
وی گفت: آس بادهای (آسیاب بادی) سیستان از دیگر آثار مهمی جهانی است که در تلاش برای ثبت آن به عنوان چهارمین اثر جهانی استان هستیم این آسیاب های بادی با قدمتی بیش از هفت هزار سال در منطقه شهرسوخته و حوضدار سیستان واقع شده اند.
جلال زایی افزود: امروز در کشور هلند آسبادهای سیستانی ایرانی که کپی برداری از روی نسخه ایرانی است فعالیت می کنند.
وی اظهار داشت: صنایع دستی استان از جمله سوزن دوزی که تاکنون آثار و هنردستی برخی بانوان استان «نشان اصالت از یونسکو» دریافت کرده اند فرصت خوبی برای سرمایه گذاری است. 
وی گفت: سیستان و بلوچستان نسبت به سال گذشته با 11 درصد رشد گردشگر روبرو بوده است و سعی داریم این استان را به عنوان استان پایلوت گردشگری کشور معرفی کنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی سیستان و بلوچستان اظهار داشت: چابهار از طریق اقیانوس هند با 2. 5 میلیارد نفر از جمعیت دنیا همسایه است و اگر تنها یک درصد از این افراد سالانه برای گردش به این استان بیایند از سندچشم انداز هم جلو خواهیم رفت.
وی گفت: 12 اثر از آثار نگهداری شده در موزه مردم شناسی سیستان از کشفیات محوطه باستانی شهرسوخته در فهرست آثار ملی ثبت شد.
جلال زایی افزود: این آثار مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد بوده و از محوطه جهانی شهر سوخته کشف شده است.
از جمله آثار ثبت شده در این فهرست پیکره ای به شکل میخ و سر انسان، پیکره خانمی که به صورت نشسته تراشیده شده، جام منقوش نخودی رنگ، خمره پلی کرومی، پیاله مرمری، سرمه دان مرمری، جام منقوش، جام مرمری، مهره صابونی، سرمه دان مرمری، پیاله آبخوری مرمری و یک تنگ منقوش است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان ادامه داد: یک مشعل منقش نیز در حفاری اخیر در محوطه باستانی شهر سوخته کشف که در نوع خود بی نظیر است.
وی گفت: حدود پنج هزار شیء در موزه جنوب شرق کشور (شهر زاهدان) نگهداری می شود که 2 هزار شیء ثبت ملی شده و سه هزار شیء دیگر در مرحله ثبت قرار دارند و در مجموع 15 هزار شیء در مخازن موزه های این استان نگهداری می شود.

**سیستان و بلوچستان مقصد جدید گردشگری ایران
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان اظهار داشت: همه ساله تعدادی گردشگر خارجی به ویژه از آلمان، اتریش، ایتالیا و سوئد وارد سیستان و بلوچستان می شوند که با توجه به زیبایی های طبیعی و بکر این استان در صورتی که زیرساخت ها فراهم باشد می توانند بزرگترین مبلغان ورود گردشگر شوند.
مجتبی میرحسینی گفت: ورود تور گردشگران خارجی نشان‌ دهنده پایداری و ثبات امنیت در این استان و به ثمر نشستن تلاش ‌های صورت گرفته دولت و مردم برای تحقق شعار «سیستان و بلوچستان مقصد گردشگری گردشگران داخلی و خارجی» است.
وی افزود: مشارکت فعال مردم، فعالیت های جوامع محلی و بخش خصوصی در زمینه گردشگری و تبلیغات هدفمند صورت گرفته سبب شده تا امنیت و ظرفیت های فراوان سیستان و بلوچستان به مردم جوامع دیگر معرفی و این استان به یک مقصد و منطقه امن تبدیل شود.
وی با اشاره به اینکه تورهای گردشگری از کشورهای اروپایی وارد استان می شود، اضافه کرد: حضور این گردشگران نوید بخش ورود به دنیای گردشگری نوین در سیستان و بلوچستان است.
انتهای پیام /*